Квир култура, транс побуни и архиви на отпорот: Симпозиум вечерва во Скопје
- Ана Чушкова / Ana Cuskova
- Jun 4
- 2 min read
Источна Европа, Балканот и иднината на квир отпорот низ уметност, поезија и теорија

Вечерва (4 јуни, среда) со почеток во 19:00 часот, во Скопје ќе се одржи симпозиумот „За квир културата, Балканот, Источна Европа и глобалните транс* побуни“. Настанот обединува не само истражувачи, уметници и активисти од регионот и пошироко, туку и перспективи што ретко добиваат централно место во јавниот дискурс – особено во контекст на Источна Европа, каде историите на квир и транс* заедниците често се игнорирани, избришани или сведени на маргина.
Овој симпозиум, што се одвива на крстосница од поезија, теорија, политика и уметност, отвора простор за радикално преиспитување на постоечките општествени норми и државни политики. Темите се движат од архивирање на панк и квир супкултурите во поранешна Југославија, преку телото како простор на отпор, до транс* побуната во контекст на глобалниот капитализам и технорасните структури на моќ.
Помеѓу архивот и телото: Марина Гржиниќ и квир историјата на Љубљана
Настанот ќе го отвори философката, теоретичарка и уметница Марина Гржиниќ, која со своето излагање „Простори, стратегии, визии“ ќе го лоцира значењето на ЛГБТК+ сцената во Љубљана низ 1980-тите и 1990-тите – период кога панкот, алтернативата и уметничката продукција стануваат јазик на непокорност. Гржиниќ ќе зборува за тоа како овие сцени не само што ја трансформирале локалната културна клима, туку и влијаеле на законодавството и граѓанскиот активизам, поставувајќи темели за човекови права и плурализам.
Транс побуни во време на технорасен капитализам: Тјаша Канцлер
Во говорот „Транс побуни*“, активистката и истражувачка Тјаша Канцлер ќе понуди длабински осврт на тоа како транс* телата и искуства стануваат политички субјекти во услови на неолиберална репресија, фашизам и војна. Со интерсекциски пристап, Канцлер ќе ги поврзе историите на раса, класа, род и сексуалност со глобалните и локалните механизми на биополитика, и ќе предложи еротиката и поезијата како алатки на револуционерна имагинација.
Изложбата како оружје: Јануш Чех и родовите контроверзии
Кураторот и визуелен уметник Јануш Чех ќе зборува за контроверзиите околу изложбите што ги креира како дел од проектот А.К.Т. – особено изложбата ПАНК.СУПКУЛТУРА.СОЦИЈАЛИЗАМ, која низ фотографии ја документира и архивира словенечката супкултурна сцена од доцниот социјализам. Чех ќе ја отвори дебатата за тоа како изложбата – особено кога ја третира родовата и сексуалната различност – станува простор на идеолошко надмудрување и политичка интервенција.
Поетска екологија на квирот: Весна Липоник
Поетесата и истражувачка Весна Липоник во своето излагање ќе го истражува пресекот на квир културата, екологијата и поезијата. Со метафори за избегани свињи, јаболки и берачи на јаболка – Липоник ќе покаже како поетскиот јазик може да биде субверзивен, опасен, и начин на преживување. Поезијата, во нејзината визија, не е бегство од стварноста туку алатка за нејзино радикално преобликување.
Фотографијата како документ и бунт: Дијалог меѓу ДК и Марина Гржиниќ
Симпозиумот ќе заврши со дијалогот меѓу ДК, долгогодишен член на мултимедијалниот колектив „Стрип кор“ и Марина Гржиниќ, каде ќе се истражува улогата на фотографијата во документирањето и обликувањето на панк, квир и супкултурните движења во регионот. ДК, кој живее и работи меѓу Љубљана, Амстердам, Белград и Виена, ќе сподели согледувања од својата работа што вклучува и хибридни медиуми и долгогодишен активизам во визуелната култура.
Comments