Стотројка се врати во мрачните лавиринти на МРТВ со ,,Домашна работа”

Македонскиот етер повторно е побогат за една добро позната и сакана радио станица. По период на исчекување, легендарниот Канал 103, познат и како Стотројка, се враќа на ФМ скалата преку новата радио емисија „Домашна работа“, која започна да се емитува на програмата на Македонско радио - Радио 2.

Фото: Јелена

Овој настан претставува значаен момент за македонската медиумска и културна сцена, означувајќи го повторното присуство на еден од најзначајните независни и алтернативни медиуми во земјата.

Канал 103 започна со своето емитување на 1 мај 1991 година . Неговите почетоци се поврзани со Македонското радио, во рамките на тогашното Радио Скопје . Уште од самиот почеток, оваа радио станица се профилираше како непрофитна , со јасна цел да промовира авангардна музика . Нејзината посветеност кон алтернативните звуци и независната култура брзо ја издвои од останатите радио станици во земјата. Еден од популарните џинглови кој остана врежан во сеќавањата на многу слушатели гласеше: „Канал 103 – искра светлина од мрачните лавиринти на Македонската радиотелевизија“ .

Оваа самоописна фраза ја отсликуваше перцепцијата на радиото за својата улога во медиумскиот простор – како светилник на независна мисла во тогашниот контекст. Уште во 2015 година, Канал 103 беше препознаен како темел на независната и авангардната култура, неговиот дом, веќе 24 години, како и клучен промотор на прогресивна музика и култура .

Оваа констатација ја потврдува долгогодишната посветеност на радиото кон своите основни принципи. Имено, како медиум постар од независна Македонија, Стотројка континуирано се сметаше за "искра светлина од мрачните лавиринти на Македонската Радио-Телевизија" . Во 2016 година, радиото гордо го прослави својот 25-годишен јубилеј , што е уште еден доказ за неговата долговечност и значајно културно влијание.

Меѓутоа, патот на Стотројка не беше секогаш лесен. Во март 2019-та радиото беше исклучено од етерот и продолжи да емитува програма исклучиво преку интернет . Овој прекин на емитувањето на ФМ брановите беше резултат на специфичен правен вакуум, поради што радиото со години можеше да се слуша само онлајн . Оваа ситуација јасно укажува на правните предизвици со кои се соочуваше Канал 103 во обидот да го задржи своето место на радио спектарот.

Сега, по овој период на исчекување, доаѓа долгоочекуваната вест за враќањето на Стотројка на ФМ фреквенциите преку новата емисија „Домашна работа“. Ова радио шоу започна да се емитува на 2 март оваа година, во 20 часот, на програмата на Македонско радио - Радио 2. Овој настан е значаен бидејќи претставува прва официјална соработка помеѓу Македонската Радио Телевизија и Канал 103 по повеќе децении.

Иако се емитува засега само за два часа неделно, но овојпат на национално ниво. Оптимизмот за иднината на ова партнерство е видлив во изјавата дека ова треба да биде "само прв исчекор, само почеток на една континуирана соработка меѓу националниот јавен дифузер и Канал 103, која во иднина ќе се развива и продлабочува на взаемно задоволство и конечно, во интерес на граѓаните и јавното добро.". Оваа надеж за понатамошно зајакнување на врската помеѓу двете медиумски куќи укажува на потенцијална промена во начинот на кој државната медиумска установа гледа на независните културни иницијативи во земјата. Може да се претпостави дека оваа соработка е резултат на растечкото признавање на вредноста и важноста на различните гласови и алтернативни перспективи во националниот медиумски простор.

Но, што всушност претставува „Домашна работа“? Оваа емисија е опишана како „радио магазин што ја истражува и промовира македонската алтернативна и независна музичка и културна сцена.". Наменета е за пошироката публика која има афинитети кон музиката, културата и уметноста. Целта на „Домашна работа“ е да им даде глас на локалните музичари, уметници и културни активисти, а истовремено да поттикне критичко промислување за актуелните предизвици во културниот сектор. Оваа двочасовна програма се емитува секоја недела и е достапна не само на фреквенциите на Македонско радио - Радио 2, туку и на стриминг каналите на Стотројка, што ја прави достапна до поширок аудиториум.

Посветеноста на емисијата кон поддршка на локалната културна сцена е евидентна и во нејзините цели. Една од главните цели на „Домашна работа“ е "промовирање и развивање на сцената надвор од главниот град и придонесување кон суштинска културна децентрализација.". Оваа цел е од исклучително значење бидејќи се обидува да го надмине потенцијалното концентрирање на културни активности и ресурси во Скопје, и да поттикне културен развој и во другите региони на Македонија.

Пример за овој пристап може да се најде во второто издание на радио магазинот, кога Стотројка го посети Прилеп по повод Прилепскиот карневал и еднодневниот фестивал „Прочка ебаго“. Овој настан беше посочен како "добар пример за успешна соработка меѓу независната сцена и локалните јавни институции.". За оние кои ја пропуштиле оваа емисија, таа е достапна за слушање на овој линк: . Во третото издание на „Домашна работа“, од 16 -ти март, слушателите имаа можност да слушнат интервју со македонскиот музичар и композитор Никола Коџабашија, кој веќе долги години живее и работи во Велика Британија.

Сето ова се случува со една крајна цел на ум: "враќање на фреквенцијата и дефинитивно легализирање на Канал 103, кој веќе 34 години е бастион на независната мисла и радио дом на културата.". Оваа изјава јасно ја покажува долгорочната амбиција зад оваа соработка – да се обезбеди постојана ФМ фреквенција за Канал 103 и конечно да се реши неговиот правен статус. Постојаното нагласување на потребата за "дефинитивно легализирање" укажува на тоа дека Канал 103 долг период функционирал со нејасен или нерешен правен статус.

Соработката со јавниот радиодифузер се чини како стратешки чекор кон конечно решавање на ова прашање и обезбедување долгорочна одржливост на станицата.