Резултати од пребарување
1178 results found with an empty search
- Adolescence – Психолошката игра зад половина сендвич
Зошто психотерапевтката во серијата му дава на Џејми сендвич што не го сака? Netflix погоди нерв на современото општество со серијата Adolescence, дело што го држи вниманието на гледачите со едноставна, но шокантна приказна. Во фокусот е 13-годишниот Џејми (Овен Купер), момче обвинето за убиство на неговата соученичка Кејти. Но, дали навистина е виновен? Или, поважно, како станал личност која можела да биде осомничена за таков чин? Една сцена од третата епизода предизвика бројни дебати – средбата на Џејми со неговата психотерапевтка Бриони. Особено внимание привлече еден, на прв поглед, банален момент: таа му носи половина сендвич со сирење и кисели краставички, иако знае дека тој не ги сака. Но, ништо не е случајно во оваа серија – па ни изборот на оброкот. Психолошки тест со сендвич Според психологот Даниел Хејг, овој мал гест е всушност суптилен тест за карактерот на Џејми. „Фактот што сендвичот содржи нешто што Џејми не го сака може да биде начин на тестирање на неговата реакција,“ објаснува Хејг за Tyla. • Дали ќе го одбие со бес? • Дали ќе го изеде од учтивост? • Дали ќе се пожали или ќе молчи и ќе го толерира? Секој од овие одговори открива нешто за неговата личност. Ако го прифати без приговор, тоа може да укажува на чувство на беспомошност, на живот во кој не е навикнат да има контролa над сопствените потреби. Ако го одбие грубо, тоа покажува бунт и потреба за контрола. Во контекст на серијата, Џејми првично кажува дека ги мрази киселите краставички, но подоцна, откако поминува низ напливи на емоции, тивко седнува и го јаде сендвичот. Ова укажува дека зад неговиот гнев се крие нешто подлабоко – возможно чувство на беспомошност или прифаќање на судбината. Топло чоколадо – симбол на мајчинска грижа Но, сендвичот не е единственото што психотерапевтката му носи. Таа му дава и топло чоколадо со маршмелоу. Овој гест е спротивен на сендвичот – топлото чоколадо е симбол на утеха, детство, нешто што асоцира на заштитеност и љубов. „Сè во психолошката проценка е намерно,“ објаснува Хејг. „Топлото чоколадо е гест на грижа, нешто што би можело да го потсети на топлината на домот, на она што можеби му недостасува.“ Во контраст со ладниот свет во кој сега се наоѓа Џејми – младинскиот затвор, грубите испрашувања, неизвесноста – психотерапевтката му нуди два спротивставени симболи: • Сендвичот, кој покажува како тој реагира на контрола и недостаток на избор. • Топлото чоколадо, кое му дава моментална утеха, но и носталгија. Мајсторство на ненаметливи симболи Adolescence не е само приказна за едно момче обвинето за убиство. Тоа е анализа на општеството, на токсичната машкост, на тоа како интернетот и изолираноста создаваат опасни идеи кај младите. Секоја сцена, секој предмет, секоја ситница има значење – дури и половина сендвич со кисели краставички.
- Најсмртоносните пожари во ноќни клубови: Трагедиите што го променија светот
Ноќните клубови, места создадени за забава, социјализација, негување на културни движења во многу случаи - и бегство од секојдневието, во неколку наврати во историјата станале сцени на ужас и смрт. Трите најсмртоносни пожари во ноќни клубови – Cocoanut Grove (САД, 1942), Friendship Disco (Кина, 1994) и Station Nightclub (САД, 2003) – не само што одзедоа стотици животи, туку и засекогаш ги променија правилата за безбедност во забавните објекти. Македонија само за влакно не влезе во првите десет најсмртоносни несреќи, убиства на диско подиумот. Овие трагедии послужија како суров потсетник дека безбедноста мора секогаш да биде приоритет. 1. Cocoanut Grove (Бостон, 1942) – 492 жртви Тропски рај што заврши во пекол На 28 ноември 1942 година, Cocoanut Grove во Бостон беше едно од најпопуларните места за забава во градот. Клубот бил дизајниран во тропски стил, украсен со палми направени од лесно запалливи материјали, а неговата локација во подземен простор го правела интимен, но и потенцијално смртоносен. Во ноќта на пожарот, клубот бил исполнет со луѓе кои славеле – војници кои добиле краток одмор, парови на романтични вечери и обични посетители кои сакале да уживаат во музиката и опуштена забава. Како започна пожарот? Се верува дека пожарот започнал од неисправен електричен систем или од запалена свеќа што ја користел келнер за да провери резерва за осветлување. Пламените јазици се прошириле со неверојатна брзина, потпомогнати од запалливите украси, завесите и дрвените облоги на ѕидовите. Паниката била неизбежна. Клубот имал мал број излези, а некои од вратите биле заклучени или блокирани за да се спречи луѓе да влегуваат без да платат влезница. Посетителите се обидувале да побегнат, но тесните ходници и премини станале стапица. Многумина загинале од задушување од густиот чад и недостаток на кислород. Последици и промени во законите Оваа трагедија доведе до значителни промени во противпожарните регулативи во САД. По пожарот, властите воведоа правила кои наложуваат повеќе излези, употреба на незапалливи материјали во ентериерите и подобрени планови за евакуација. Пожарот стана поттик за спроведување на безбедносни реформи и зајакнување на прописите. Извештајот на противпожарниот комесар даде повеќе препораки за подобрување на безбедноста на јавните објекти и за зголемување на шансите за бегство и преживување во случај на итна состојба. Меѓу овие мерки, извештајот повика на инсталирање и користење на автоматски прскалки, опремување на излезните врати со паник-брави и употреба на осветлени знаци „EXIT “ (ИЗЛЕЗ) подобрување и зголемување на бројот на излези во јавните објекти; како и забрана за запалливи ткаенини или материјали во такви простори. Од оваа трагедија наваму, многу сојузни држави, како и владата на САД, донесоа мерки за подобрување на стандардите за противпожарна безбедност, додека организациите за превенција од пожари продолжуваат да го унапредуваат проучувањето на противпожарната безбедност и да се залагаат за нејзино спроведување. 2. Friendship Disco (Кина, 1994) – 309 жртви Најголемата ноќна трагедија во Кина На 25 декември 1994 година, клубот Friendship Disco во градот Луојанг, Кина, бил преполн со луѓе кои славеле католички Божиќ. Иако Кина не е земја со големо христијанско население, западниот начин на прослави бил популарен во урбаните средини. Клубот бил еден од најпознатите во регионот, но, за жал, имал слаба безбедносна инфраструктура. Објектот бил пренатрупан, а многу од излезите биле заклучени или лошо обележани. Што го предизвика пожарот? Причината за пожарот бил неисправен електричен систем. Искра од краток спој запалила запалливи завеси, а пламенот се проширил со огромна брзина. Густ, токсичен чад го исполнил целиот простор за само неколку минути. Паника и катастрофа Посетителите почнале да трчаат кон излезите, но малкумина успеале да избегаат. Главниот проблем бил што повеќето излези биле заклучени – вообичаена практика во некои кинески ноќни клубови во тоа време за да се спречи неплатен влез. Спасувачите откриле дека стотици луѓе биле натрупани едни врз други во обид да најдат излез. Огнот згаснал по неколку часа, но штетата веќе била направена – 309 луѓе загинаа, а многу други останаа со трајни последици од вдишување чад. Последици Кинеската влада воведе построги прописи за противпожарна заштита во јавните објекти. Илјадници ноќни клубови низ земјата беа затворени, а сопствениците на Friendship Disco беа осудени на затвор. 3. The Station Nightclub (САД, 2003) – 100 жртви Ноќна забава што се претвори во хорор На 20 февруари 2003 година, ноќниот клуб The Station во Вест Ворик, Роуд Ајленд, бил домаќин на концерт на хеви-метал бендот Great White. Фановите со нетрпение го очекувале настапот, а никој не претпоставувал дека ова ќе биде ноќ на ужас. Во коментарите на Американците за несреќата во Кочани во нивните медиуми многумина велат дека кочанската несреќа ги потсетува на The Station пожарот. Како започна пожарот? Во текот на настапот, бендот користел пиротехнички ефекти, кои ја запалиле акустичната пена поставена на ѕидовите за звучна изолација. Материјалот веднаш се запалил и за само 90 секунди клубот бил во пламен. Борба за живот Паниката избувнала веднаш. Иако клубот имал повеќе излези, главната врата била тесна, што довело до тоа луѓето да се натрупаат еден врз друг во обид да излезат. Многумина загинале од вдишување токсичен чад, додека други биле прегазени во метежот. За помалку од пет минути, целиот клуб бил проголтан од пламен. Пожарникарите пристигнале брзо, но веќе било доцна – 100 луѓе загинаа, а повеќе од 230 беа повредени. Судски постапки и промени По трагедијата, сопствениците на клубот беа обвинети за убиство од небрежност и беа осудени на затворски казни. Пожарот доведе до ревизија на безбедносните стандарди во ноќните клубови ширум САД, вклучувајќи забрана за употреба на запаливи материјали и задолжителна противпожарна опрема. Трагедијата во ноќниот клуб "The Station" во 2003 година, каде што 100 луѓе го загубија животот, а 230 беа повредени, претставува мрачно потсетување на важноста на безбедноста од пожари. Пиротехнички ефекти, запалив звучно изолациски материјал, недостаток на противпожарни прскалки и несоодветен дизајн на влезот се само дел од факторите што придонесоа за оваа катастрофа. Овој трагичен настан доведе до сеопфатни промени во прописите за заштита од пожари, вклучувајќи построги правила за пиротехнички ефекти, задолжителни прскалки во јавни објекти и зголемена важност на инспекциите за заштита од пожар 4. República Cromañón (Аргентина, 2004) – 194 жртви Корупција, небрежност и 194 загубени животи Овој пожар се случи во Буенос Аирес на 30 декември 2004 година, кога фановите запалија пиротехнички ракети во затворен простор. Огнот запали материјали на таванот, а токсичниот чад предизвика голем број смртни случаи. На 30 декември 2004 година, ноќниот клуб Република Кромањон во Буенос Аирес се претвори во смртоносна стапица, одземајќи ги животите на 194 луѓе. Пожарот, предизвикан од пиротехнички средства за време на концерт на бендот Калехерос, ги разоткри длабоките проблеми на корупција и небрежност што доведоа до оваа трагедија. Пред Омар Чабан да го преземе Кромањон и да го претвори во стадион за рок концерти, локалот функционирал како дискотека под името Ел Ревентон. За добивање на дозвола за работа, биле поднесени три барања, од кои првите две биле одбиени или затворени поради неисполнување на безбедносните стандарди. Сепак, третото барање било одобрено, иако не биле извршени никакви подобрувања на зградата. Истрагата покажала дека корупцијата играла клучна улога во добивањето на дозволата. Инспектор фалсификувал мерења на локалот, намалувајќи ја неговата површина од 1800 на 1447 квадратни метри, за да се вклопи во максималната дозволена површина за дискотека од класа "Ц". Ова фалсификување имало фатални последици, бидејќи димензиите на излезите за итни случаи исто така биле погрешно наведени, што го отежнало бегството на 3500-те посетители на концертот. Вратата за итни случаи била затворена со катанци и синџири, претворајќи го Кромањон во смртоносна стапица. Токсичниот чад од запалениот полиуретански изолационен материјал и сенката за сонце брзо се прошириле, предизвикувајќи паника и хаос. Многумина од жртвите починале од труење со цијановодородна киселина и јаглерод моноксид. Судењата што следеле по трагедијата ги разоткриле коруптивните практики на инспекторот, кој примил мито за да ги фалсификува плановите. Иако бил осуден, тој никогаш не бил затворен поради застареност на делото. Омар Чабан, сопственикот на Кроманјон, и членовите на бендот Калехерос, исто така, биле осудени за нивната улога во трагедијата. Денес, 19 години по трагедијата, семејствата на жртвите и преживеаните сè уште бараат правда и надомест на штета. Многу од нив не ги добиле надоместоците што им ги доделил судот, а зградата на Кроманјон, која е прогласена за национален историски споменик, сè уште е во рацете на нејзиниот сопственик, Рафаел Леви. Трагедијата во Република Кромањон е болно потсетување на последиците од корупцијата и небрежноста. Таа ја нагласува важноста на почитувањето на безбедносните стандарди и потребата од одговорност на оние што се одговорни за безбедноста на јавните простори. 5. Lame Horse (Русија, 2009) – 156 жртви На 5 декември 2009 година, пожар во клубот Lame Horse во Перм, Русија, започна поради пиротехнички ефекти во затворен простор. Таванот и ѕидовите биле направени од лесно запаливи материјали, а клубот бил пренатрупан. Повеќето жртви загинале од труење со чад. 6. Santika Club (Тајланд, 2009) – 66 жртви Овој пожар се случи на новогодишната ноќ во 2009 година во Бангкок. Пиротехнички ефекти запалиле тавански материјали, а поради слабата противпожарна инфраструктура, голем број луѓе загинаа. 7. Kiss Nightclub (Бразил, 2013) – 242 жртви На 27 јануари 2013 година, клубот Kiss во Санта Марија, Бразил, стана место на една од најсмртоносните пожари во модерната историја. Бендот што настапувал користел пиротехника која запали запалливи материјали на таванот. Токсичниот чад се проширил брзо, а единствениот излез бил блокиран од паничната толпа. 8. Beverly Hills Supper Club (САД, 1977) – 165 жртви Во 1977 година, популарен клуб во Кентаки, САД, се запалил поради електричен дефект. Лошата сигнализација и недоволните излези довеле до голем број жртви. 9. Happy Land (САД, 1990) – 87 жртви Овој пожар во Њујорк е посебно трагичен, бидејќи бил подметнат намерно. Невработен маж, кој сакал да ѝ се одмазди на поранешната девојка, го запалил клубот, каде што загинаа 87 луѓе. 10. Gothenburg Discotheque (Шведска, 1998) – 63 жртви Во 1998 година, четворица тинејџери намерно подметнале пожар во преполн диско-клуб во Гетеборг. Поради блокираните излези, голем број посетители не можеле да избегаат. Трагедии што ја променија историјата… или барем требаа да ја променат Овие трагедии покажуваат колку е важно да се почитуваат строгите противпожарни регулативи. Недостигот на доволно излези, лесно запаливите материјали и недостатокот на свесност за безбедноста се главни фактори што довеле до овие катастрофи. По секој од овие пожари, многу земји ја заострија безбедносната регулатива, но историјата нè учи дека трагедиите можат да се повторат ако не се преземат доволни мерки. И покрај законските промени, слични трагедии продолжуваат да се случуваат, што покажува дека човечката алчност и занемарување често се поголема опасност од самиот оган.
- Тагување: туторијал.
Македонската колективна тага, нејзините конци се провлечени во секој разбој. До таа мерка што веќе ретко што можеме да кажеме за себе без да се повикаме на нејзе, дури и најсреќните моменти. Се чини не знаеме како да бидеме без нејзе. Добрата вест е што е можно да се одучи, и да се прекине таа генерациска клетва. Дорис Салседо, Shibboleth , 2007–08, инсталација Трагедијата што се случи во Кичево, каде што билансот во моментот кога го пишуваме ова е 59 млади животи како наплата за фушерај и алчност, остави неизбришлива рана врз нашето општество која допрва ќе се дијагностицира. Во вакви моменти, болката е огромна, а чувството на загуба е заедничко. Но, прашањето кое секој од нас си го поставува е: како да се справиме со колективната трагедија? Дали постои продуктивен начин на тагување? Што е продуктивно тагување? Тагата е природен одговор на загубата, но начинот на кој ја дочекуваме и процесираме може да направи огромна разлика. Продуктивното тагување не значи да ја потиснеме болката или да ја заборавиме загубата, туку да ја трансформираме во нешто што ќе помогне на нас и на другите. Од „Реквием“: „Седумнаесет месеци викам, те повикувам дома. Фрлив се́ пред нозете на џелатот. Ти, сине мој, мојот ужас. Се́ е измешано и не можам да разликувам кој е ѕвер, кој човек, и колку долго до егзекуцијата. И само цветаат прашливи цветови, и звучи темјан, и стапки некаде во празно. И гледајќи во мене, се заканува со смрт огромна ѕвезда.“ -Ана Ахматова; Неколку начини на продуктивно тагување: Дорис Салседо, Пополнета пукнатина; Заедничко споделување на болката Разговорите со блиските, отворањето на чувствата и споделувањето на спомените може да помогнат во процесот на заздравување. Создавање на меморијални настани Одржување бдеења, креирање јавни споменици или дигитални места за сеќавање може да помогне во зачувување на споменот за жртвите. Вклучување во иницијативи за промена Кога трагедијата е последица на пропусти во системот, граѓаните можат да се ангажираат за подобрување на условите, безбедноста и одговорноста, со цел да се спречат идни несреќи. Гневот и барањето одговорност Во секоја трагедија, покрај тагата, доаѓа и гневот. Гневот е природен, бидејќи најчесто несреќите не се само „несреќи“ – тие се резултат на пропусти, немарност или системски грешки. Барањето одговорност е клучен дел од процесот на заздравување. Наместо да остане како празен бес, гневот може да се канализира во конструктивни акции: Притисок за институционални промени – Граѓанските иницијативи, медиумскиот притисок и јавните дискусии можат да доведат до конкретни реформи. Барање на транспарентност – Јавното обелоденување на причините за несреќата и одговорноста на надлежните институции е суштинско. Вклучување во активизам – Наместо бес што ќе остане во празни зборови, активното учество во општествените промени може да доведе до реални резултати. Како да продолжиме понатаму? Дорис Салседо, Shibboleth, инсталација Тагата нема рок на траење, но со текот на времето можеме да ја претвориме во сила. Да се поддржуваме, да не си го свртуваме грбот еден на друг, да ја бараме вистината и изискуваме правда. Тоа е начинот на кој се справуваме со загубата, а истовремено градиме подобро општество. Во овие мрачни денови, најважно е да останеме заедно, да споделуваме, да паметиме и да дејствуваме. Само така трагедиите нема да бидат залудни.
- Njuz.net: Српскиот сатиричен портал со гостување во Скопје
На 22 март 2025 година, тимот на српскиот сатиричен портал Njuz.net ќе гостува во Скопје, во рамките на првото издание на „Анекта Евентс“. Настанот ќе се одржи во КСП Центар – Јадро со почеток во 20:30 часот. Njuz.net : Петнаесет години сатира и хумор Njuz.net е основан пред 15 години и е познат по својата умешност да ги претвори политичките и општествените апсурди во остроумна сатира. Нивната работа одамна стана регионален културен феномен и српскиот Onion. Учесници на настанот Во Скопје ќе гостуваат авторите и сценаристите на Njuz.net : Јелисавета Милетиќ : Авторка и сценаристка на Njuz.net , позната по својот уникатен пристап кон сатирата. Марко Дражиќ : Еден од основачите на Njuz.net , со долгогодишно искуство во креирање сатирични содржини. Виктор Марковиќ : Автор и сценарист, кој преку хумор ги отсликува балканските реалности. Ненад Милосављевиќ : Член на тимот на Njuz.net , познат по своите остроумни коментари и анализи. Покрај работата на Njuz.net , овие автори се дел и од тимот на емисијата „24 минути“ со Зоран Кесиќ. Информации за билетите По завршувањето на шоуто, дружењето ќе продолжи во „Трн во око“. Билетите се достапни во книжарницата @ilika.books или преку телефонските броеви 077/497-309 и 072/979-010. Ова е ретка можност во живо да се чујат авторите кои веќе 15 години преку сатира го отсликуваат балканското секојдневие. Не ја пропуштајте шансата да бидете дел од ова уникатно искуство.
- Скопје потопено во светлината на свеќите: визуелна најава за концертот „Candlelight: Timeless“
Кога стотици свеќи го осветлија Мостот на уметноста, создадоа спектакуларен визуелен вовед во концертот „Candlelight: Timeless“. Овој настан, кој ќе се одржи на 22 март во Македонската филхармонија, најавува вечера исполнета со безвременска музика и уникатна атмосфера. Претстојниот концерт носи музичка програма, предводена од виртуозниот виолончелист Петар Пејчиќ, кој за првпат настапува пред македонската публика. Вечерта ќе биде збогатена со изведба на светски познати дела, меѓу кои и свитата од „The Hours“ на Филип Глас, како и ремек-делата на Чајковски и Попер. Со својот непогрешлив музички израз и сценски шарм, Пејчиќ е еден од најперспективните млади виолончелисти на светската сцена. Добитник на престижни награди, тој со нетрпение ја очекува средбата со македонската публика. „Ова ќе биде вечер исполнета со емоции, енергија и музика што го допира срцето. Со нетрпение очекувам да ја споделам сцената со оркестарот Профундис и да ја почувствувам топлината на скопската публика“, изјави Пејчиќ. Концертот „Candlelight: Timeless“ ќе биде вистинско музичко патување, со композиции кои допираат до најдлабоките човечки емоции. Публиката ќе има можност да ужива во: Филип Глас – „The Hours“ – минималистичко ремек-дело што носи суптилна експресија и длабока емоција. Давид Попер – Унгарска рапсодија – динамично и виртуозно дело што ја прикажува техничката моќ на виолончелото. П.И. Чајковски – Рококо варијации – класична елеганција во најчистата форма. Камерен оркестар Профундис: Оркестар со уникатен звук Оркестарот Профундис е ансамбл што се истакнува со својата префинета изведба и иновативен пристап кон класичната музика. Формиран од врвни музичари, овој оркестар комбинира традиционални техники со современи интерпретации. Нивната посветеност кон музиката и чувствителноста во изведбите ги прават совршени партнери за концертот „Candlelight: Timeless“. Со репертоар што опфаќа различни музички епохи, Профундис се афирмира како еден од највлијателните камерни ансамбли во регионот. Петар Пејчиќ: Виртуозот што освојува светски сцени Со својот непогрешлив музички израз и сценски шарм, Пејчиќ е еден од најперспективните млади виолончелисти на светската сцена. Роден во музичко семејство, Пејчиќ започнал да свири на виолончело на само четиригодишна возраст. Неговата кариера брзо напредувала, а денес студира на Универзитетот за музика и театар „Феликс Менделсон Бартолди“ во Лајпциг, каде што продолжува да го усовршува својот талент. Со својата извонредна техника и емоционална длабочина, тој успева да создаде магија на сцената, освојувајќи ги срцата на публиката ширум светот. Концертите под свеќи станаа синоним за интимно музичко искуство што ги надминува границите на класичниот концертен формат. Влезниците се веќе во продажба преку МКТикетс, а интересот е огромен.
- Кристина Горовска со самостојна изложба во Империјал 1
На 18 март во галеријата Империјал 1 ќе биде отворена самостојната изложба на Кристина Горовска, позната музичарка, активистка и уметница. Изложбата, која е посветена на Филип Митров, претставува интимен приказ на загубата, преживувањето и надежта, преточени во 23 слики кои ја истражуваат динамиката помеѓу светлината и бојата. Горовска, некогашен дел од рок бендот Бернис Пропаганда, ја започна својата кариера како музичарка и активистка, но низ годините нејзиниот уметнички израз се прошири и во визуелната уметност. Изложбата во Империјал 1 е резултат на длабоко личен процес. Според кураторот на изложбата, Владимир Јанчевски, делата на Горовска носат силна емотивна тежина и претставуваат простор за интроспекција. „ Уметноста не е само лична, туку и универзална. Преку бојата и светлината, уметницата ни овозможува да погледнеме не само во нејзиниот, туку и во сопствениот свет“, вели Јанчевски. Сликите се движат помеѓу фигуративното и апстрактното, обработувајќи теми како загуба, осаменост, борба и надеж. Како што посочува уметницата, создавањето на оваа серија ѝ помогнало во процесот на лекување и прифаќање на животните промени. Изложбата не е само визуелен приказ, туку и простор за дијалог за тоа како се справуваме со загубата . Отворањето е закажано за 18 март во 20 часот во Империјал 1. Организаторите ги покануваат сите љубители на уметноста и културата да бидат дел од овој значаен уметнички настан. Да се допре светлината: Уметноста и човечкото искуство Уметноста, како една специфично човечка активност, низ историјата континуирано се трансформирала. Служи и како огледало и како водич, рефлектирајќи ги не само сложеноста на човечкото искуство, туку и нашето постојано преиспитување за тоа како се справуваме со светот. Уметноста ги доловува моментите на трансформација и суптилните промени на свеста што го придружуваат човештвото на неговото патување низ времето. Често, токму преку уметноста, како експериментален простор, ние рационално и интуитивно конструираме рамки за понатамошни промени, поттикнувајќи нè да се разбереме себеси и нашето место во светот. Во нашиот современ, комплициран свет, предизвиците со кои се соочуваме може да се чинат преголеми. Животот е толку непредвидлив, а ние постојано сме принудени да се справуваме со непознатото, со потешкотии кои се невидени и непоимливи. И се прашуваме дали самиот живот е и останува нашата најголема вредност? Ние истрајуваме во напорот да преживееме, да живееме и да се стремиме кон досегање на смисла. Улогата на светлината во уметноста. Сликарството, како една од најстарите и најафирмираните уметнички дисциплини, го пренесува богатството и колоритноста на светот околу нас. Но, вистинската суштина на бојата не е само во пигментите што ги користиме - тоа е во светлината што ги открива. Светот без боја станува свет на сенки, каде што се крие убавината. Сепак, преку светлината, светот се трансформира, покажувајќи ни ги неговите скриени нијанси, неговиот бесконечен спектар на фреквенции. Светлината е медиумот што ни овозможува да ја доживееме бојата и на тој начин таа станува клуч за разбирање на самиот свет. Уметноста е изразна надеж, дека, на крајот, барем, ќе живееме во нечие сеќавање. Токму оваа суштина на животот - нагонот тој да се зачува - ја прави уметноста непроценливо средство за навигација низ тешкотиите со кои се соочуваме. Изложбата: Преку своите 23 слики, Кристина Горовска ја вградува оваа динамика помеѓу светлината и бојата, изразувајќи длабоко лична борба за егзистенција наспроти соочувањето со екстремните околности. Нејзиното дело е едноставно и длабоко, обележано со концизни композиции и чисти бои, движејќи се на границата помеѓу фигурацијата и апстракцијата. Горовска во овие дела не прикажува само конструирани визуелни сцени; таа пренесува низи од проживеани искуства. Овие слики се кристализирани моменти кои го опфаќаат целиот спектар на човечкиот живот, како што откриваат и некои од насловите: несреќа, загуба, љубов, тага, осаменост, борба и себеиспитување, надеж. Вовлечени да погледнеме низ оваа призма, ние сме сведоци не само на нејзиното лично патување, туку и на една универзална борба на човечката состојба, од медитации за падот и осаменоста, преку закрепнувањето и повторното издигнување, со надежта, кон обновена радост на живеењето. Уметноста како медиум за преиспитување и самоизразување. На овој циклус од 23 слики, се надоврзува и овој текст, можеби и како 24 слика, како привилегија на толкувачот, или дури и како едноставен најелементарен доказ за пријателската грижа, за довербата, поддршката и разбирањето, една трошка од човечката маленкост, една секунда во броењето на космичкото време. Овој текст не функционира само како рутински осврт кон изложбата. Наместо тоа, се обидува да оди подлабоко, да ги земе предвид поважните импликации на уметноста отколку личната инвестиција и амбиции на уметникот. Чинот на ангажирање со одредено уметничко дело е често повеќе од само професионален избор; тоа е лична неопходност, суштински дел од нечие патување на самоизразување и комуникација. Опишувањето и претставувањето на визијата на уметникот е инхерентно субјективно. Нашиот пристап е под влијание на различни фактори - приликата, нашето предзнаење и одговорноста што ја чувствуваме кон разбирањето на мотивите, намерите и аспирациите на уметникот. Кога се занимаваме со уметност, ние сме поканети во еден посебен простор на ранливост. Да се размислува за значењето на сликата, особено онаа што пренесува такви лични влогови, е привилегија. Ни овозможува да паузираме, да размислуваме и да се поврземе и со уметникот и со нас самите на начини кои го надминуваат површното и декоративното. Уметноста вон од времето и просторот. Оваа изложба нѝ нуди можност да се вратиме на основните прашања за нашето постоење овде и сега. Но, и повеќе од тоа, нѝ овозможува да ја разгледаме и магичната моќ на уметноста. Уметноста има единствена способност да го надмине времето, просторот и физичките закони на природата. Тоа ни овозможува „во зрно песок да видиш свет“, како што вели англискиот поет и уметник Вилијам Блејк, доловувајќи нешто бесконечно во нешто мало и интимно, лично. Преку уметноста, можеме да се вклучиме во најдлабоките аспекти на нашето постоење, да се ослободиме од границите на нашата непосредна околина и да добиеме пристап до подлабоко разбирање на светот. Преку чинот на создавање и размислување за уметноста, наоѓаме не само лично значење, туку и поширока врска со човечкото искуство. Овој однос меѓу човештвото и уметноста е длабоко витален. Поставува прашања како: „Што сакаат сликите? и "Што сакаме од сликите?" Што веруваме и се надеваме дека тие можат да направат? Во овој дијалог наоѓаме заеднички простор - еден што е истовремено личен и универзален. Прашањето за тоа што нѝ дава уметноста е директно поврзано со она што ние и го носиме. Интеракцијата е динамична, постојано променлива и вкоренета во нашата колективна потрага по значење и разбирање. Уметноста во контекст на современиот свет. Во денешниот свет, неопходно е да се промислува уметноста во контекстот во кој е создадена. Околината, предизвиците и реалноста на времето во кое се појавува уметничкото дело влијаат на неговото значење, восприемање и влијание. Уметноста не постои во вакуум; таа е обликувана од светот околу него. Оваа контекстуална рамка не само што ја одредува автентичноста на изразот, туку и го позиционира во однос на актуелниот историско-уметнички наратив на прогрес и проширување на уметничкото поле. Но некогаш, уметноста служи како пауза - момент надвор од линеарната прогресија на времето како историски тек. Тој нуди одмор од немилосрдните притисоци на современиот живот, обезбедувајќи простор за размислување и поврзување. Уметноста може да биде вишок - прелевање на емоции и идеи кои се од суштинско значење за дефинирање на основата на човештвото во услови на дехуманизирачки околности. Станува неопходен чин, засолниште и средство за зачувување на суштината на она што значи да се биде човек. Храброста да се разоткријат интимните простори на свеста е ризик што го преземаат многу уметници, а тоа е ризик што ние, како гледачи, треба да бидеме подготвени да го препознаеме и да го почитуваме. Ранливоста на уметникот е и влог и можност - да се соочиме со сопствените емоции, да се поврземе со нешто длабоко лично и да дозволиме да бидеме трансформирани од искуството. Сликите на Кристина Горовска не се само визуелни артефакти - тие се впечатливи изрази на опстанокот, издржливоста и надежта. Преку нив се потсетуваме на убавината што може да произлезе и од најтешките околности и на потенцијалот на уметноста да нѐ инспирира во заедничкиот стремеж кон развивање на нашето чувство за грижа, разбирање, поддршката, и можноста да се види убавина во овој наш комплексен и фасцинантен свет. Владимир Јанчевски
- Oscars 2025: Изненадувања, неправди и моменти за паметење од најголемата филмска ноќ
Доделувањето на Оскарите 2025 донесе неколку очекувани триумфи, но не помина без шокови, потценувања и моменти што предизвикаа лавина реакции кај публиката. Од доминацијата на Anora , до необјаснивото игнорирање на A Complete Unknown и изненадувачката победа на Flow , оваа вечер остави многу теми за дискусија. Anora триумфира со пет Оскари Како фаворит на вечерта, Anora на Шон Бејкер ја оправда улогата и освои пет златни статуетки, вклучувајќи ги Најдобар филм , Најдобар режисер и Најдобро оригинално сценарио . Филмот доминираше уште од самиот почеток на церемонијата, освојувајќи и награда за монтажа , што ја најави неговата неприкосновена ноќ. Изненадување или неправда? Mikey Madison ја освојува наградата за Најдобра актерка Иако многумина очекуваа Демі Мур да го освои Оскарот за најдобра актерка за The Substance , наградата заврши во рацете на Mikey Madison за нејзината улога во Anora . Со тоа, таа стана деветтата најмлада добитничка во оваа категорија. Во својата емотивна благодарница, таа оддаде почит на заедницата на сексуални работници, на кои филмот им посветува посебно внимание. „Wallace & Gromit“ оставени без награда Категоријата за Најдобар анимиран филм донесе едно од најголемите изненадувања на вечерта – латвискиот филм Flow ги победи фаворитите Inside Out 2 и Wallace & Gromit: Vengeance Most Fowl . Победата на Flow го означи и првиот Оскар за Латвија, но многумина сметаат дека британската анимирана легенда Wallace & Gromit беше неправедно запоставена. „No Other Land“ носи силна политичка порака Во категоријата за Најдобар документарен филм , No Other Land триумфираше, носејќи емотивна приказна за раселените Палестинци од Западниот Брег. Доделувањето беше проследено со моќен говор од режисерите Базел Адра и Јувал Абрахам, кои искористија момент да зборуваат за ситуацијата во Палестина и да ја критикуваат американската надворешна политика. David Lynch доби краток, но недоволен (с)помен Додека фановите очекуваа голема почит кон легендарниот режисер Дејвид Линч, Академијата му посвети само краток сегмент, што предизвика разочарување. Дополнително, In Memoriam оддаде почит на починатите од филмската индустрија, но пропушти значајни имиња како Michelle Trachtenberg и Tony Todd . „A Complete Unknown“ остана без награда Иако беше номиниран во осум категории, биографскиот филм за Боб Дилан A Complete Unknown не освои ниту еден Оскар . Многумина сметаа дека Тимоте Шаламе имаше реални шанси за Најдобар актер , но наградата му припадна на Адриен Броуди за The Brutalist . Diane Warren повторно игнорирана Ветеранот во категоријата Најдобра оригинална песна , Diane Warren, по 16-ти пат остана без Оскар , откако наградата замина кај песната El Mal од Emilia Pérez . Со ова, нејзината репутација како најпотценета номинирана продолжува да расте. Заклучок: Неспорни триумфи, но и контроверзни моменти Oscars 2025 можеби немаше премногу шокантни победи, но имаше доволно теми што ќе останат предмет на дискусија. Додека Anora триумфираше, а Flow го изненади светот, филмови како A Complete Unknown и Wallace & Gromit останаа со празни раце. Еден Оскар може да значи слава, но понекогаш најмногу се зборува за оние што не го добија.
- LAGOSS во Скопје: Авангардна егзотика директно од Канарските острови
Скопје станува дел од звучната авантура на LAGOSS и Serpente! На 6-ти март 2025 година, во Салон 19:19 (КИЦ – Скопје ), македонската публика ќе има единствена можност да искуси концерт што ги спојува фри џезот, експерименталните електронски пејзажи и чудната егзотика во едно мутирачко аудиовизуелно доживување. По настапите во Истанбул, Атина и Софија, LAGOSS и Serpente пристигнуваат во Скопје како дел од нивната турнеја, носејќи звуци кои потсетуваат на далечни и имагинарни острови, футуристички визии и аудиофилски експерименти. Кои се LAGOSS? LAGOSS е сајбер-тропско музичко трио од Тенерифе, составено од Даниел Гарсија, Гонсало Ф. Кардосо и Младен Курајица. Тројцата музичари имаат богата кариера и се дел од различни проекти со меѓународен кредибилитет, како Gonzo, GAF, Papillon, Tupperwear, Salétile и Afgan. Нивните музички авантури вклучуваат соработки со São Paulo Underground, Rob Mazurek и многу други. Дебитантскиот албум на бендот, Imaginary Island Music Vol.1 , доби широки признанија, вклучително и позитивни критики од BBC Radio, RAI, WFMU, Blow Up Magazine, ToneGlow и ChainDLK. Нивниот втор албум, Imaginary Island Music Vol.2: Ascencion (2023), е продолжение на нивната мисија да создаваат уникатен микс од научна фантастика, современа тропикалија и изопачена егзотика. Нивните настапи во живо се аудиовизуелни спектакли, изведувани во реномирани простори како Café Oto, Strange Brew (Велика Британија), OCCI (Холандија), Recyclart (Белгија), ZDB, Passos Manuel (Португалија), Sala El Perro (Шпанија), Bandcamp space (САД) и дури во MAAT музејот во Лисабон и Keroxen Festival на Тенерифе. Поддршка/предгрупа: Serpente Serpente е проект на Бруно Силва, еден од најконзистентните експериментатори на португалската сцена. Препознатлив и под псевдонимот Ondness, Силва има богата дискографија со изданија за Not Waving's Ecstatic и Discrepant. Неговото ново издание Irmãs ("Сестри") ќе излезе за Alien Jams, продолжувајќи ја неговата аудио-истражувачка мисија. За сите љубители на звучни експерименти, психоделична егзотика и футуристички звуци, LAGOSS и Serpente се музички искуства што не смеат да се пропуштат! 📅 6.3.2025 | 🕗 20:00 ч 📍 Салон 19:19 (КИЦ - Скопје)
- Во спокој: Новата изложба на Анита Огњановска ја истражува хармонијата на емоциите и слоевитоста на животот
На 5 март 2025 година, во 20:00 часот, во двата изложбени салони, Империјал 1 и Империјал 2, во Културно-информативниот центар (КИЦ) – Скопје, ќе се одржи отворањето на изложбата „Во спокој“ на Анита Огњановска. Оваа изложба, која претставува деветта самостојна изложба на оваа истакната ликовна уметничка, ветува да биде еден од највпечатливите уметнички настани во годината. Нов циклус дела: Емоции, детали и симболи Анита Огњановска повторно се претставува пред македонската публика со нов циклус дела кои истражуваат теми како личните емоции, секојдневните моменти и симболиката на деталите кои носат длабока значајност. На изложбата ќе бидат претставени околу 40 дела, главно изработени во голем формат, со техники како масло, ладен восок, акрил и комбинирана техника на платно. Изборот на делата за оваа изложба е направен од професорот Костадин Танчев – Динка, познат графичар, графички дизајнер и сликар. Осврт на творештвото на Анита Огњановска ќе направи професорот Владимир Мартиновски – истакнат поет, есеист и книжевен преведувач. Дополнително, поетесата Ана Бунтеска напиша песна насловена „Во спокој“, инспирирана од сликите кои ќе бидат дел од оваа изложба, и истата ќе биде претставена на отворањето. Концептот на изложбата: Метафори за животот Огњановска ги претставува своите дела како метафори за животот – навидум едноставен, но исполнет со слоеви комплексни емоции и искуства. Нејзините апстрактни композиции ја истражуваат интеракцијата помеѓу бојата и текстурата, создавајќи хармонија која ги повикува гледачите да откријат скриени значења под површината. Текстурите ја симболизираат слоевитоста на времето и искуствата, додека хоризонтите се прикажани како симбол на надеж и бесконечни можности. Огњановска вели дека нејзините дела содржат елементи на охрабрување – потсетници дека под хаосот постои ред, а под немирот – спокој. Во нив таа ги истражува љубовта и страста како движечки сили на креативноста, но и теми како надминување лични стравови и пронаоѓање внатрешна храброст. За Анита Огњановска Анита Огњановска е ликовен уметник од Скопје со над 15 години искуство. Покрај самостојните изложби во Македонија, Хрватска и Данска, нејзините дела биле дел од групни изложби во Шпанија, Италија, Косово, Грција, Турција, Босна и Херцеговина, Франција, Данска и Австралија. Таа активно учествува на уметнички симпозиуми и колонии низ светот, што придонесува за збогатување на нејзината уметничка визија. Учеството на значајни настани како Salon d'Automne и Salon de Beauxarts во Париз и изложбите KUNST FOR ALLE во Копенхаген и Архус ја потврдуваат нејзината растечка препознатливост во светот на современата уметност. Нејзините дела се застапени во галерии во Данска, Грција и Австралија и се дел од приватни колекции ширум светот.
- Изложба на идејни решенија за новата управна зграда на Општина Центар – Скопје
Општина Центар вечерва, 4 март (вторник) во 19:00 часот во КСП Центар Јадро ќе ја отвори изложбата на идејни решенија за новата управна зграда, со што започна процесот за замена на постојните бараки со современ објект. На изложбата ќе бидат презентирани трите најуспешни проекти, избрани од стручна комисија од вкупно 13 пристигнати трудови. Настанот ќе биде прилика за јавноста да се запознае со проектите кои ќе го обликуваат идниот изглед на административниот комплекс, кој ќе ги замени постојните стари бараки. Новиот објект, освен што ќе ги задоволи потребите на општинската администрација, ќе обезбеди и функционален простор за локалните жители. Проектот вклучува изградба на подземен паркинг со капацитет од околу 300 паркинг места и простор за 100 велосипеди, што значително ќе го олесни проблемот со паркирањето во оваа дел од градот. На архитектонскиот конкурс, организиран од страна на Општина Центар, пристигнале вкупно 13 идејни решенија. Стручната комисија, составена од претставници на релевантни институции, образовни установи и стручни лица од општинската администрација, ги оцени сите проекти и избра три најуспешни. Првата награда е доделена на тимот кој го создал проектот под шифрата „НАМАТ“. Автори на ова решение се Нина Карангелеска-Тодоровска, Сара Ничота, Милена Шундовска Четелева и Кристијан Ристовски. Втората награда ја освои проектот под шифра „ЧКЛАБ“ на ПЛАТФОРМА ДОО Скопје, чии автори се Емил Јегени, Елена Икономов, Веле Богоевски, Јасна Милојковиќ Муратовска, Ана Галевска Момировска, Јосиф Николовски, Ѓоре Миров и Матеа Јегени. Третото место припадна на архитектонското решение под шифра „СЦЕНА“, создадено од Митко Хаџи-Пуља, Никола Стрезовски, Христина Саљамовска-Трајкова и Теодора Илиевска. Градоначалникот на Општина Центар, Горан Герасимовски, истакна дека избраните три решенија поставуваат темел за изградба на современа и функционална зграда која ќе ги задоволи потребите и на граѓаните и на администрацијата. „Ова е важен чекор кон создавање на простор кој ќе биде пример за урбана одржливост и ефикасност“, додаде Герасимовски. Новата управна зграда ќе биде модерен и функционален објект, кој ќе ги задоволи потребите на општинската администрација и граѓаните. „Избраните три решенија поставуваат темел за изградба на современа и функционална зграда која ќе ги задоволи потребите на граѓаните и администрацијата“, изјави градоначалникот на Општина Центар, Горан Герасимовски. Изложбата ќе биде отворена за јавноста во наредните денови, а граѓаните ќе имаат можност да се запознаат со идејните решенија и да ги споделат своите мислења.
- Срамот на Трамп: Политички хаос и упад во демократијата
Автор: Дејвид Ремник Фото илустрација на Cristiana Couceiro Да се антиципира овој пролонгиран политички момент беше едно нешто; сосема друго е, овие неколку минати седмици, да се живее во него. Секој ден е нов свеж кошмар, со сè пошокантни вести од автократ кој ужива во своето презирање на владата што ја води, на странските сојузници кои заслужуваат поддршка и на Уставот на кој се заколна да го почитува. Откако ја започна својата втора претседателска функција пред шест недели, Доналд Трамп го држи под команда вниманието на јавноста во таа мера, што станува тешко да се потсетиме дека некогаш имало време кога американски претседател го започнуваше мандатот со низа активности исполнети - не со закани, хаос и корупција, туку со дисциплина, компетентност и сочувство. Но сепак, такво време постоеше. На облачното утро на 4 март 1933 година, Френклин Делано Рузвелт пристигна во американскиот Капитол за да го одржи својот прв инаугуративен говор. Земјата беше во состојба на општ очај. Од почетокот на Големата депресија во 1929 година, секој трет Американец го имаше загубено своето работно место. Училишта беа затворени, банките пропаѓаа, а новинарот Едмунд Вилсон известуваше дека „не постои депонија за ѓубре во Чикаго која не е темелно пребарувана од гладните“. Рузвелт, кој го победи Хувер со осумнаесет процентни поени разлика, ја разбра јасната порака на избирачите. „Оваа нација бара акција, и тоа акција веднаш,“ изјави тој во својот говор. Пред концептот на „првите сто дена“ воопшто да се институционализира, тој започна со низа извршни наредби и законодавни иницијативи. Со поддршка на огромно демократско мнозинство во Конгресот, Рузвелт го спаси банкарскиот систем, ја укина златната основа, исплати значајна финансиска помош за сиромашните и создаде федерални агенции кои не само што обезбедија работа за невработените, туку и ја обновија економијата и инфраструктурата на земјата за децениите кои следеа. На Трамп, пак, не му требаа сто дена за да се израмни со рузвелтовата Нова спогодба во неговата брзина, или со брзина на куршум како што кажа Стив Бенон, некогашниот уапсен дворски филозоф на Трамп. Додека Ф.Д.Р. постави модерен стандард за ревитализирање на едно општество, Трамп изгледа решен да докаже колку брзо може да го предизвика неговото уништување. Во рекордно време, тој и́ донесе срам и хаос на нацијата. Додека Рузвелт градеше и нудеше утеха, Трамп отпушта илјадници државни службеници, ги казнува своите противници и го напаѓа печатот. Одби клучни климатски мерки, ги понижи недокументираните мигранти и транс-заедницата, им угодува на диктатори и ги вознемирува сојузниците. Ф.Д.Р. ги назначи Кордел Хал, Харолд Ајкс и други велики советници во неговиот прв кабинет; Трамп ги овласти екстремистите кои се одликуваат главно со нивните конспиративни размислувања, сикофантност и неспособност. Ф.Д.Р. ја создаде Граѓанската конзервациска корпорација и долинската управа на Тенеси; Трамп му даде овластувања на Илон Маск да замрзне федерални фондови за витални програми и да отпушти илјадници вработени во клучни владини агенции. „Ќе направиме мали гафови,“ рече Маск во Белата куќа, со насмевка исполнета со привилегија и потсмев. Овие „гафови“ до сега, вклучуваат привремено отпуштање на персонал кој управува со нуклеарното оружје и укинување на мерки за превенција на ебола. На надворешнополитички план, Рузвелт водеше битка против глобалниот фашизам и ја спаси Европа. Трамп, пак, за брзо време формираше сојузи со автократи од Будимпешта до Пекинг и јасно им стави до знаење на европските сојузници дека мора да му ласкаат неговото его и да носат подароци, како што беше поканата за посета на кралот Чарлс. Во Овалната соба во петокот, Трамп отворено застана на страната на руската агресија, укорувајќи го украинскиот претседател Володимир Зеленски за „недоволна благодарност“ и „коцкање со Трета светска војна“. Зеленски е херој од историски размери, бескрајно храбар; однесувањето на Трамп беше срамно. Тој и неговиот потпретседател, Џ. Д. Ванс, се обидоа да го заплашат Зеленски во стил на ситни криминалци. Овој инцидент беше шокантен, но истовремено неизбежен, целосно усогласен со генералниот тон на претседателството на Трамп—закани, отпуштања, дипломатски хаос и предлогот за насилно раселување на два милиони Палестинци од Појасот Газа. Дали ова навистина е она за што гласаа поддржувачите на Трамп? Како уништувањето на американските вредности, институции и сојузи ќе ја намали цената на јајцата? Според анализата на Foreign Affairs , политиколозите Стивен Левицки и Лукан Веј објаснуваат во мачна и убедлива анализа, дека новите автократии, како оние во Турција на Ердоган и Унгарија на Орбан, го користат системот на избори, но ја вооружуваат државата за елиминација на нивните противници. Токму таков „компетитивен“ авторитаризам, тврдат тие, сега се формира во Вашингтон. Да се минимизира бескрајната фузиљада од првите недели на Трамп на функцијата, да избереш да се оттргнеш, да ги исклучиш вестите, значи да се препуштиш на самоуспокојување. Нема гаранција дека изопачената динамика на Трамп ќе забави или ќе се урне сама по себе. Тој ја има непоколебливата поддршка на својата база на MAGA, покорното однесување на неговата конгресна група и поддршката на мултимилијардери како Џеф Безос, кој повеќе би ја ослабел својата медиумска империја отколку да ја загрози поканата на вечера кај суверенот. И сепак, овој политички наплив, потхранет со години планирање во десничарските кругови и со демагогијата на Трамп, не е незапирлив. Дали работничката и средната класа во Америка ќе го толерираат самољубието и корупцијата на милијардерите блиски до Трамп, додека нивните сопствени интереси остануваат запоставени? Дали Роберт Ф. Кенеди Џуниор, кој моментално се справува со епидемија на морбили во Тексас, ќе ја има довербата на јавноста во случај на нова пандемија? Веќе видовме како некои храбри судии, гувернери и функционери за спроведување на законот одбија да попуштат пред политизацијата на правото или, како што велат Левицки и Веј, вооружувањето на државата. Рузвелт во својот инаугуративен говор рече дека нема потреба „да се плашиме од искрено соочување со состојбите во нашата земја денес“. Во нашето време, кризата се наоѓа во Овалната соба. Дали има мандат за она што се случува таму ќе стане јасно во наредните месеци—во Конгресот, на судовите, во медиумите, на улиците и, конечно, на изборите. Единствениот вистински непријател во времето на Рузвелт беше стравот. Истото важи и денес. извор: Њујоркер;
- Германија добива нов канцелар: Што значат изборните резултати?
Германија добива нов канцелар, а актуелниот лидер заминува од функцијата. Сепак, неговата партија веројатно ќе остане дел од политичката сцена, иако со намалено влијание. Обидите на администрацијата на Трамп да влијае врз изборите, според сè, не донесоа значителни промени. Предвремените избори, кои се одржаа во неделата откако владејачката коалиција се распадна кон крајот на минатата година, донесоа неколку изненадувања и голема неизвесност. Во раните утрински часови во понеделник, резултатите покажаа дека Демохристијаните (Христијанско-демократската унија - CDU) најверојатно ќе формираат влада со само еден коалициски партнер. Ова значи враќање на традиционалниот двопартиски модел на владеење, кој беше доминантен во Германија во поголемиот дел од 21 век. Фридрих Мерц – новиот канцелар на Германија Најголемата излезност на германските избори во последните децении ѝ донесе најмногу гласови на Христијанско-демократската унија (CDU) и нејзината сестринска партија, Христијанско-социјалната унија (CSU). Ова значи дека новиот канцелар на Германија најверојатно ќе биде Фридрих Мерц, долгогодишен политички ривал на Ангела Меркел. Мерц, кој е бизнисмен и пилотира сопствен авион, долго време ја посакуваше функцијата канцелар. Во раните 2000-ти, тој загуби од Ангела Меркел во внатрепартиската борба за лидерството во CDU. Подоцна, како нејзино владеење се приближуваше кон крајот, неговите ставови добија сè поголема поддршка, особено кај гласачите незадоволни од нејзините политики. Меркеловото наследство, вклучувајќи ја и одлуката да ја направи Германија зависна од рускиот природен гас, како и политиката на отворени граници за бегалците во 2015 година, предизвика реакции меѓу гласачите. По изборниот пораз на CDU во 2021 година, Мерц ја презеде партијата и ја помести подесно, особено во однос на миграцијата и економијата. Тој водеше кампања фокусирајќи се на намалување на даноците и дерегулација, со цел да го заживее германскиот економски раст. Иако анкетите покажуваат дека само околу една третина од Германците веруваат дека ќе биде добар канцелар, Мерц сега има шанса да пополни политички вакуум во Европа, особено во време на нестабилни односи со администрацијата на американскиот претседател Доналд Трамп. Трамп и НАТО – важни прашања на изборите Американската политика, особено односот на администрацијата на Трамп кон Европа, стана клучна тема во германската изборна кампања. Минатонеделниот говор на потпретседателот на САД, Џеј Ди Ванс, на Минхенската безбедносна конференција, во кој ги критикуваше традиционалните политички партии во Европа, предизвика бурни реакции. Овој говор, заедно со промените во американската политика кон Украина, предизвика загриженост кај германските гласачи. Според анкета објавена во неделата попладне, 65 проценти од Германците веруваат дека нивната земја е ранлива на притисокот од администрацијата на Трамп и од рускиот претседател Владимир Путин. Во постизборната дебата во неделата навечер, Фридрих Мерц веднаш го отвори прашањето за безбедносните предизвици со кои се соочуваат Германија и Европа поради новата американска администрација. Што следува? Германија сега влегува во фаза на формирање влада, што би можело да трае со недели или дури и месеци. Ако Мерц успее да формира стабилна коалиција, неговата влада ќе се соочи со сериозни предизвици – од економскиот раст до стабилизирање на односите со САД и НАТО. Политичкиот пејзаж во Германија можеби се менува, но едно е јасно: новиот канцелар ќе мора да се справи со турбулентна меѓународна сцена и растечка неизвесност во Европа.













