Резултати од пребарување

На 18 февруари 2025 година, во 20 часот, во изложбениот салон Империјал 1 на Културно-информативниот центар – Скопје, ќе биде отворена изложбата на фотографии „Вечни тела“. Овој проект е резултат на соработката меѓу фотографот Жарко Стојчевски и кореографката Искра Шукарова, кои преку своите дела ја преиспитуваат перцепцијата за стареењето и улогата на возрасното тело во уметноста. „Вечни тела“ има за цел да ја деконструира доминантната претстава за староста како крај на активниот живот, истакнувајќи ја потребата од ослободување на возрасното тело од патологиите на маргинализација. Проектот е реализиран во соработка со петмина балетски уметници од Националната опера и балет: Емилија Џипунова, Снежана Шијак, Зоица Пуровска-Велевска, Зоран Талев и Ирена Лозинска, кои се наоѓаат во различни фази од својата кариера и животно искуство. Изложбата вклучува фотографии кои ги документираат телата на овие уметници во динамичен процес на изведба, преиспитувајќи го начинот на кој општеството ја стигматизира нивната способност за делување и творење во контекст на возраста. Суптилните гестови на танчерите откриваат што навистина се случува под површината на изгледот и генерираат нови визии за староста, раздвижувајќи ги телесните архиви и враќајќи ги невидливите тела на оние кои се занемарени во професијата во сферата на нашата социополитичка итност. Покрај изложбата, проектот предвидува и јавни дискусии, разговори со балетските уметници, како и видеоматеријали со нивни сведоштва за професијата и за предизвиците со кои се соочувале во различни фази од својата кариера. Целта е да се отвори простор за дискусија и нови визии за тоа што значи да се старее во тело кое е активно, моќно и значајно. Кој ќе учествува? 🔹 Емилија Џипунова (р. 1935)  – Истакната балерина, педагог и балетски критичар. Член на првата балетска генерација во Македонија, со богата кариера како солистка. Подоцна се посветува на педагогијата и критиката, објавувајќи книги и статии за балетската уметност. 🔹 Снежана Шијак (р. 1949)  – Солистка на Македонската опера и балет од 1968 до 1992 година. Во својата балетска кариера настапувала во бројни претстави, вклучувајќи „Ромео и Јулија“, „Жизел“ и „Дон Кихот“. 🔹 Зоица Пуровска-Велевска (р. 1956)  – Првенка и педагог, која со својот партнер Зоран Велевски одбележа три децении на успешни настапи. Остварила бројни улоги во класични и современи балети, како „Охридска легенда“, „Лебедово езеро“ и „Ромео и Јулија“. 🔹 Зоран Талев (р. 1953)  – Долгогодишен солист во Македонската опера и балет, со богата кариера исполнета со настапи во „Лебедово езеро“, „Дон Кихот“, „Жизел“ и многу други претстави. 🔹 Ирена Лозинска (р. 1961)  – Солистка, педагог и кореографка. Како балерина настапувала во класични и современи балети, а подоцна се посветува на кореографија и педагогија, создавајќи бројни успешни балетски претстави. Изложбата ќе биде отворена до 2 март 2025 година. Ве покануваме да ја посетите и да се вклучите во оваа значајна дискусија за улогата на возрасното тело во уметноста и општеството.

Кендрик Ламар ( Kendrick Lamar ) испиша историја како првиот соло рапер што настапил како главен изведувач на Супербол шоуто на полувремето. Настапот од 13 минути, кој се одржа на 9 февруари, донесе моќна визуелна и музичка порака, а како што откри неговата соработничка Шели Роџерс , инспирацијата за шоуто дошла од видео игрите. Шели Роџерс е креативен директор на сите скорешни Супербол настапи за полувремето Видео игри како симбол на американскиот сон Во ново интервју за Wired , Шели Роџерс откри дека идејата за концептот потекнала од самиот Ламар: „Мислам дека тоа е симболично, негов начин да допре до младите. Голем дел од шоуто ја претставува неговата животна патека, патување низ американскиот сон.“ На сцената можеше да се забележи препознатливиот дизајн на PlayStation контролерот , со четири агли кои симболизираа копчиња од гејмерската конзола, што веднаш предизвика возбуда кај љубителите на гејмингот. Минимализам со силна порака Креативниот директор Мајк Карсон  објасни дека продукцискиот тим се стремел кон чист, минималистички изглед  кој ќе го истакне видео-играчкиот мотив. „Дејв Фри(режисерот) и Кендрик сакаат работите да бидат чисти и едноставни, па затоа се одлучивме за монохроматски конкретен изглед, додека гејмерската естетика оживеа преку дијалогот, осветлувањето, кореографијата и музиката.“ Шоуто беше технички импресивно, со повеќе од 50 сцени  и опрема тешка меѓу 680 и 1590 килограми , вклучувајќи го и легендарниот GNX автомобил , кој мораше да биде целосно демонтиран и никогаш повеќе нема да се вози. 🔥 Дисови кон Дрејк и рекорден стриминг по настапот Освен што сценскиот настап беше естетска сензација, Lamar го искористи моментот за да продолжи со неговото ривалство со Дрејк ( Drake) , испраќајќи неколку суптилни, но силни пораки во текот на настапот. Тоа резултираше со експлозија на слушаност – неговиот дис-траката ‘Not Like Us’  забележа зголемување на стримовите за 430%  веднаш по шоуто. Турнеја со SZA низ Европа По спектакуларниот настап, Kendrick Lamar најави и европска турнеја „Grand National“  во соработка со SZA . Турнејата започнува на 2 јули во Келн , а ќе вклучи и голем концерт на Tottenham Hotspur Stadium во Лондон . Финалниот настап е закажан за 9 август во Стокхолм . Европската турнеја: 07-02 Келн, Германија - RheinEnergieStadion 07-04 Франкфурт, Германија - Deutsche Bank Park 07-08 Глазгов, Шкотска - Hampden Park 07-10 Бирмингем, Англија - Villa Park 07-13 Амстердам, Холандија - Johan Cruijff ArenA 07-15 Нантер, Франција - Paris La Défense Arena 07-19 Кардиф, Велс - Principality Stadium 07-22 Лондон, Англија - Tottenham Hotspur Stadium 07-27 Лисабон, Португалија - Estadio do Restelo 07-30 Барселона, Шпанија - Estadi Olímpic Lluís Companys 08-02 Рим, Италија - Stadio Olimpico 08-06 Варшава, Полска - PGE Narodowy 08-09 Стокхолм, Шведска - 3Arena 🎟️ Билетите ќе бидат пуштени во продажба на 14 февруари во 9:00 часот  по локално време.

Монодрамата „Сите најубави нешта“, работена според мотиви на Данкан МекМилан, во режија на Дејан Пројковски, а во изведба на популарниот македонски актер Игор Ангелов, е вистинско освежување на театарската сцена. Оваа претстава, која се занимава со темата на менталното здравје, детството и животните механизми за справување со тешки ситуации,навестува катарзично искуство но и Игор Ангелов: „Се работи за посебно интимно театарско искуство во кое публиката добива задачи и е активно вклучена од моментот на влегување во просторот за изведба. За време на „Сите најубави нешта” гледачите се смеат и плачат, непријатно им е и се збунети, се радуваат и препознаваат и се поттикнати да размислуваат за значењето на среќата и животот. Од претставата излегувате со чувство на благодарност и олеснување. Вистинска катарза“ Игор Ангелов, харизматичниот актер кој го гледаме на телевизија, овојпат ни се претставува во една поинаква светлина. Под режисерската палка на Дејан Пројковски, тој ја оживува оваа приказна со искреност и емоција, допирајќи ја публиката директно во срцето. Она што ја прави оваа монодрама посебна е интеракцијата со публиката. Од моментот кога ќе влезете во салата, вие станувате дел од приказната. Добивате задачи, активно учествувате и се чувствувате како да сте дел од едно големо семејство кое дели заеднички искуства. Монодрамата „Сите најубави нешта“ веќе има освоено признание. На 25. јубилејното издание на Интернационалниот фестивал на монодрама во Битола (21-25 мај 2024), претставата ја доби првата награда од публиката . Ова е доказ за нејзината емоционална сила и способност да ги допре срцата на гледачите. Текст : според мотиви на Данкан МекМилан Режија : Дејан Пројковски Изведба : Игор Ангелов 17 февруари (понеделник) | 20:00 часот 23 февруари (недела) | 20:00 часот

Македонија за првпат ќе биде дел од голем, европски проект во областа на уметноста, благодарение на иницијативата DanceMap. Локомотива – Центар за нови иницијативи во уметноста и културата, заедно со уште 15 други организации од Европа, ќе работи на развој, заштита и промоција на европското танцово наследство. Оваа иницијатива е поддржана од програмата Хоризонт на Европската Унија за финансирање истражување и иновации, што е особено значајно бидејќи за првпат се доделуваат средства за танц, и воопшто за уметност во Македонија. Што е DanceMap? DanceMap е амбициозен тригодишен проект (2025–2027), кој има цел да мапира, зачува и промовира танцови практики како нематеријално културно наследство. Неговата мисија е да развие иновативен, меѓусекторски пристап за заштита на овој уметнички израз, комбинирајќи истражување, дигитализација и јавна застапеност. DanceMap е пионерски проект финансиран од програмата Хоризонт Европа, а ќе трае три години, од јануари 2025 до декември 2027 година. Проектот е дел од истражувачкиот кластер „Култура, креативност и инклузивно општество“ и има за цел да развие меѓусекторска стратегија за заштита и промоција на богатото танцово наследство на Европа. Конзорциумот DanceMap е составен од 16 истражувачки центри, универзитети, танцови архиви, уметнички организации и експерти за политики од десет земји, координирани од страна на Bureau Ritter. Во следните три години, DanceMap ќе истражува и мапира постоечки иницијативи за танцово наследство во Европа, ќе развие интерактивна дигитална платформа, ќе унапредува холистички пристап кон заштита на нематеријално културно наследство и ќе се залага за зајакнување на јавните политики за поддршка на танцовото наследство. Ова е исклучителна можност за Македонија да стане дел од едно вакво значајно европско случување. Учеството на Локомотива во овој проект ќе придонесе за афирмирање на македонската култура и уметност на европско ниво, но и за зајакнување на капацитетите на локалните организации и институции кои работат во областа на танцот. Кој е тимот зад DanceMap ? Конзорциумот вклучува некои од најпрестижните организации и институции во областа на танцот и културата: Bureau Ritter (Германија) – координатор на проектот C DaRE (Центар за истражување на танцот) при Универзитетот Ковентри (Обединето Кралство) University of Antwerp (Белгија) Deutsches Tanzarchiv Köln (Германија) STUK House for Dance, Image and Sound (Белгија) Culturgest (Португалија) Noa Eshkol Foundation (Израел) Station Centre for Contemporary Dance (Србија) Nomad Dance Academy Slovenia (Словенија) Nomad Dance Academy Croatia (Хрватска) Brain Store Project (Бугарија) Rosas (Белгија) Culture Concepts (Германија) Goethe-Institut (Германија)

На 30 јануари 2025 година, во Културно-информативниот центар (КИЦ) во Скопје, ќе се одржи промоцијата на монографијата „Современа македонска фотографија – Македонска фотографија 1945-2020“, капитално издание кое ја мапира историјата и развојот на фотографската уметност во Македонија. Настанот, кој започнува во 20 часот во салите Империјал 1 и 2, ќе биде проследен со изложба на ретки и автентични дела од Архивата на Фото сојузот на Македонија, кои за првпат ќе бидат прикажани пред пошироката јавност. Оваа монографија е резултат на повеќегодишна работа и истражување, а нејзината важност се препознава и преку поддршката од Министерството за култура на Република Македонија како проект од национален интерес. Преку детална анализа и богат визуелен материјал, изданието дава увид во речиси осум децении фотографско творештво, документирајќи го патот на македонската фотографија – од нејзините почетоци, преку социјалистичкиот реализам, до современите експериментални правци. Експозија на големите мајстори на македонската фотографија Како дел од промоцијата, посетителите ќе имаат можност да видат изложба на дела од реномирани македонски фотографи, чие творештво оставило длабок печат врз развојот на фотографската сцена во земјата. Меѓу нив се Цветко Иванов, Благоја Дрнков, Кирил Билбиловски, Лазо Величковски, Ѓорѓи Гога Попов, Живко Јаневски, Благоја Бањански, Александар Цветиновски, Ацо Кондев, Владо и Лазо Плавевски, Билјана Јуруковска, Владимир Тодоров, Боро Рудиќ, Цветан Гавровски, Душан Доцевски, Валентин Малинов, Раде Луковиќ, Драги Неделчевски и многу други. Преку нивните објективи се документирани различни епохи, луѓе и настани, но и индивидуални уметнички визии кои ја обликувале македонската фотографска сцена. Изложбата ќе биде уникатна можност да се видат оригинални фотографии кои ретко излегуваат од архивите, носејќи сведоштва за еден долг и плоден фотографски период. Фотографијата како хроника и уметност Монографијата „Современа македонска фотографија – Македонска фотографија 1945-2020“ не е само документ за историјата на фотографијата во Македонија, туку и своевидна хроника на општествените, културните и уметничките промени што се одвивале низ децениите. Таа е сведоштво за трансформациите на естетските вредности, за техничките иновации и за личните приказни на фотографите чии дела го надминуваат времето. За сите љубители на фотографската уметност, овој настан претставува редок момент за запознавање со најзначајните имиња и дела во македонската фотографија. Културно-информативниот центар – Скопје ќе биде место каде што минатото, сегашноста и иднината на оваа уметност ќе се спојат преку зборот, сликата и светлината.

Илон Маск повторно е во центарот на контроверзиите поради негов гест за време на настап во Capital One Arena во Вашингтон, кој многумина го протолкуваа како нацистички поздрав. Овој инцидент предизвика бран негодувања и преку Атлантикот, особено во Европа, каде реакциите на политичарите и јавноста не престануваат. Германскиот канцелар Олаф Шолц, од Светскиот економски форум во Давос, остро го критикуваше Маск, споменувајќи го не само овој контроверзен момент, туку и неговата отворена поддршка за екстремно десничарската партија AfD. Лидерот на оваа партија, Алиса Вајдел, беше поканета на инаугурацијата на Доналд Трамп, но поради изборни обврски не присуствуваше. И во Италија, студентскиот колектив Cambiare Rotta реагираше бурно, симболично обесувајќи кукла со ликот на Маск на познатиот Пјацале Лорето, местото каде што некогаш беше изложено телото на Бенито Мусолини. Фотографијата беше проследена со зборовите: „Секогаш има место на Пјацале Лорето, Илон…“ Одбраната на Маск, изненадувачки, дојде од Анти-Дифамациската лига (ADL), која овој гест го нарече „момент на непријатен ентузијазам“, додека израелскиот весник Haaretz го опиша како „фашистички поздрав“. Директорката на Blue Card, фондација за поддршка на преживеаните од Холокаустот, изјави дека е „длабоко вознемирена“ и го нарече Маск „симбол на омраза, насилство и геноцид“. Маск, пак, ја минимизираше ситуацијата, нарекувајќи ги нападите „стари трикови“ и обвинувајќи ги своите противници за измислување на нови „валкани игри“. Додека јавноста бурно реагира, Маск наводно веќе се преселил во зграда во комплексот на Белата куќа, каде ќе раководи со оддел за ефикасност на владата.

Јукио Мишима бил фасциниран од принципите на самураите. Јукио Мишима, роден Кимитакe Хираокa, е контроверзен јапонски поет, драмски писател, модел, режисер, империјалист, хомосексуалец кој животот го завршил со ритуално самоубиство. Во целата негова уметност провејува неговата мрачна, субверзивна личност. Бил 3 пати номиниран за Нобелова награда за литература, но последниот пат наградата ја добил неговиот сонародник и поддржувач Јасунари Кавабата. Имал претци самураи и бил фасциниран со самурајските идеали. Своевремено изјавил дека ако го цениме достоинството во животот, зошто тогаш да не го цениме достоинството во смртта. Мишима бил ултра-националист и реакционер, загрижен за модернизацијата и влијанието на западниот материјализам врз Јапонија по Втората светска војна и сметал дека тие водат кон губење на јапонскиот идентитет и традиционалните вредности. Во обид да ги врати овие вредности, тој формирал паравоена организација наречена „Татенокаи“ (Здружение Штит), составена од млади патриоти посветени на заштита на јапонскиот суверенитет и царот како симбол на јапонскиот идентитет. На денот на својата смрт, Мишима и неколку членови на Татенокаи влегле во воената база во Токио и се обиделе направат пуч за враќање на моќта на царот. Не добивајќи поддршка, Мишима извршува харакири, следејќи го традиционалниот самурајски обичај. Неговиот чин предизвикал шок во јапонската јавност и останува контроверзен до денес, со различни толкувања за неговите мотиви и значењето на неговото самоубиство. Некои луѓе мислеле дека тоа е долго време планиран уметнички чин, некои дека е чисто политички или патриотски гест, некои дека е чисто лудило, некои дека е одмазда на неговата долго потиснувана хомосексуалност, некои дека е очајна, морничава фарса на еден мајстор за скандали, кој не може да се соочи со стареењето и со медиокритетот. Мишима живеел кај баба му од таткова страна која му забранувала многу работи и го чувала како под стаклено ѕвоно. Таа имала испади на бес, што можеби ја оправдува неговата фасцинација со смртта. Загрижен дека баба му премногу го разгалила, неговиот татко го вратил на 13 годишна возраст дома и применувал строга дисциплина во воспитувањето. Му забранувал да пишува, затоа што според него тоа било за жени и му ги кинел текстовите што ќе му ги најдел. Но Мишима продолжил да пишува, а мајка му била првиот судија на неговите први литературни потфати. Од двете баби ја стекнал љубовта кон традиционалниот јапонски театар Кабуки и Но. На крајот на Втора светска војна бил регрутиран во војска но на прегледот бил прогласен за неспособен со дијагноза за туберкулоза, иако имал само настинка. Вината за тоа што не бил во војска ја чувствувал до крајот на својот живот, што се одразила во неговиот восхит за камиказите и можеби допринело за неговото самоубиство. Неговите хомосексуални и самоубиствени тенденции се очигледни во неговите литературни дела. Особено неговиот расказ „Патриотизам“, кој подоцна е обработен во краток филм „Ритуал на љубовта и смртта“, во кој тој е сценарист, режисер и го глуми главниот лик. Тоа е приказна која глорифицира ултранационалистички офицер на јапонската армија кој извршува самоубиство по неуспешниот бунт против владата. Во него на некој начин тој прави главна проба на својата смрт. Мишима бил модел за неколку Јапонски фотографи, од кои највпечатлива е книгата фотографии на Еико Хозое. Фотографиите на Еико Хозое од Јукио Мишима претставуваат фасцинантен спој на хомоеротизам, естетика и концептуална уметност, кои го слават човечкото тело на начин што ја надминува традиционалната сексуалност и се фокусира на митската, симболичката и физичката димензија на телото. Телото на Мишима е прикажано како објект на восхит, каде се слави физичката дисциплина и идејата за совршенство. Композицијата често е инспирирана од класичната уметност, особено од грчката и ренесансната естетика. Положбите и реквизитите во фотографиите – како цвеќиња, крстови или јажиња – носат двосмислена симболика, која може да се чита како алузија на посакувањето, потчинување и еротска тензија. Иако фотографиите не се експлицитно сексуални, нивната енергија е набиена со сензуалност. Во многу сцени, телото на Мишима е претставено како трпи болка или умира, што додава садомазохистички и хомоеротски тон на фотографиите. Мишима и Хозое ја делат фасцинацијата со телото како симбол на моќта, убавината и минливоста. За Мишима, кој самиот бил опседнат со физичката дисциплина и самоусовршување, телото е храм на волјата. Во целина, соработката на Еико Хозое и Јукио Мишима претставува редок пример на уметничка синергија, каде фотографијата станува визуелен наратив за човечката еротика и трансценденција. Најдобар приказ на комплексноста на неговата личност е биографскиот филм “Мишима - Живот во четири поглавја“ на Пол Шредер, кој е попознат како сценарист на култните филмови „Taxi Driver“ и „Raging Bull“. Филмот е поделен на 4 поглавја: 1.Убавина, 2. Уметност, 3. Акција и 4. Хармонија помеѓу перото и мечот, и секое од нив симболизира клучен аспект од животот и философијата на Мишима. Филмот е најголемото достигнување на Шредер како режисер и го претставува Мишима како уметник кој прави уметничко дело од својот живот. Од сите негови креации, тој самиот е најголемата фикција. Мишима е маска и светот е неговата сцена. Иако филмот е снимен со целосно јапонска актерска екипа и на јапонски јазик, тој останува контроверзен и е забранет во Јапонија. Саундтракот е компниран од Филип Глас и подоцна ќе биде повторно употребена во „Шоуто на Труман“. Во него се преплетени реалноста, сеќавањето и фантазијата и сите се прикажани различно. Реалноста го прикажува неговиот последен ден во животот и е во боја, сеќавањата во црно-бело, а преку фантазијата се претставени неговите дела во боја, но со спектакуларни, надреални сценографии. Оваа визуелна дистинкција служи за да се долови длабоката внатрешна поделеност на Мишима – меѓу неговиот јавен и приватен живот, неговите уметнички амбиции и политички идеали. Трагедијата на Мишима е што не може да ја најде својата цел. Не можејќи да ја најде, тој ја креира. Последниот ден од неговиот живот ја отелотворува неговата филозофија за убавина, уметност, акција и хармонија помеѓу перото и мечот. Мишима несомнено бил опседнат со идејата дека убавината е најубава кога е моментална - и пред сè, кога е на работ на уништување. „Мишима – Живот во четири поглавја“ не е само биографски филм; тоа е дело што го претставува животот како уметност и уметноста како живот. Со ова, Пол Шредер го создава својот најличен и најдлабок филм, оставајќи трајно влијание врз светот на кинематографијата. интервју со Јукио Мишима Колку и да изгледа проблематичен неговиот политички ангажман, Мишима сепак е производ на своето опкружување, воспитување и традиција. Неговата комплексна личност многу добро е изразена во една изјава, во која и препорачува на една од неговите актерки за тоа како да го игра ликот во претставата: „Луѓето имаат две спротивни страни во себе, нежност и суровост, или љубов и омраза. Пробај да ги изразиш двете страни во исто време“. Неговата визија за националниот идеал често била во корелација со идеалот за телесна и духовна совршеност. Разбирањето на Мишима значи разбирање на противречностите што произлегуваат од овој период на јапонската историја. И покрај неговите проблематични аспекти, неговиот придонес кон литературата и уметноста останува непобитен, укажувајќи на сложеноста на човечката природа. Во последната декада од животот Мишима се променува и од естет и декадентен романтичар влегува во политика. Почнува да вежба бодибилдинг, исфрустриран од неговиот ситен раст. Неговата опседнатост со телото се гледа во следните цитати: „Кај обичниот човек телото му претходи на јазикот. Во мојот случај, зборовите се на прво место. Тоа несомнено е истрошено однапред од зборовите.“ „Имав романтична наклонетост кон смртта, но во исто време ми требаше строго класично тело како нејзин медиум. Ако моето јас беше моето живеалиште, тогаш моето тело личеше на овоштарник што го опкружува. Можев или да го негувам тој овоштарник до неговиот целосен потенцијал или да го оставам на плевелот да го запоседне. “ „Само преку делење на страдањето со групата — телото може да ја достигне величината на постоење што поединецот сам никогаш не би можел да ја постигне. А за телото да го достигне тоа ниво на кое може да се допре до божественото, треба да се напушти индивидуалноста“. “Но телото е осудено на распаѓање, исто како сложениот мотор на автомобил. Не прифаќам, ниту ќе прифатам, таква судбина. Тоа значи дека не го прифаќам природниот тек. Знам дека одам против природата; знам дека го принудив моето тело да тргне по најдеструктивниот пат од сите.“ Лени Гелева, фотограф , е една од најважните имиња во современата македонска фотографија и важен глас на домашниот визуелен идентитет. Има работено на филмови, десетици групни и самостојни изложби, во последните две децении. Таа е страстен филмски фан, која се прелева во филмската критика.

Дејвид Линч е познат - но не само по своите долгометражни филмови, туку и по своите кратки филмови, кои често се надреални, апстрактни и провокативни. Еве некои од неговите најпознати кратки дела: The Alphabet (1968) • Надреален, делумно анимиран филм инспириран од ноќните мори на роднина на Линч. Трае четири минути и го истражува стравот од учење преку страшна и надреална перспектива. 2. The Grandmother (1970) • Овој краток филм трае околу 34 минути и е за момче кое, запоставено од своите родители, „посадува“ баба во својот дом. Филмот ја комбинира живата акција со анимација, истражувајќи теми како семејната дисфункција и осаменоста. 3. The Amputee (1974) • Филм направен како тест за квалитет на филмска лента. Се состои од само една сцена, каде што жена со ампутирани нозе, додека пишува писмо, му дозволува на медицински техничар да ја третира раната. Надреалноста се манифестира преку апсурдниот дијалог. 4. Rabbits (2002) • Серија на кратки сцени со антропоморфни зајаци, снимено како надреална ситуациска комедија. Дијалозите се намерно неразбирливи, а атмосферата е исполнета со мистерија и страв. 5. Premonitions Following an Evil Deed (1995) • Експерименталенs краток филм, создаден како дел од проект за стогодишнината на кинематографијата. Со својата должина од само една минута, филмот користи едноставни визуелни техники за да раскаже надреална и морничава приказна. 6. What Did Jack Do? (2017) • Црно-бел краток филм во кој Линч игра детектив што испрашува мајмун (чиј глас е синхронизиран) за убиство. Филмот е апсурден, забавен и типично надреален. Погледнете сегмент од филмот: Six Men Getting Sick (1967) • Првиот краток филм на Линч, создаден како уметничка инсталација. Овој експериментален анимациски филм трае само една минута и прикажува шест луѓе кои повраќаат, додека огнот ги обвиткува нивните тела. • Го најави уникатниот стил на Линч и неговата љубов кон визуелната чудност. Можете да го погледнете ОВДЕ. Кратките филмови на Линч му овозможуваат да експериментира со идеите и визуелните техники што често се појавуваат и во неговите долгометражни дела.

Дејвид Линч, режисерот и сценарист кој ја радикализираше американската кинематографија со својата мрачна и надреалистичка уметничка визија, почина на 78-годишна возраст. Познат по филмовите како „Blue Velvet“  и „Mulholland Drive“ , како и култната телевизиска серија „Twin Peaks“ , Линч создаде дело што ги помести границите на традиционалното раскажување и визуелната уметност. Неговото семејство ја соопшти тажната вест преку објава на Фејсбук: „Светот е сега помал без него. Но, како што тој би рекол, ‘Гледајте го крофната, а не дупката.’“ Линч во 2024 година откри дека боледува од емфизема, болест што му го ограничи животот и го оддалечи од режисерската столица. Болеста беше резултат на доживотното пушење, за што самиот зборуваше со горчлив хумор во интервјуа. Филмовите на Линч, како „Lost Highway“ , „Blue Velvet“  и „Mulholland Drive“ , како и култната „Twin Peaks“ , спојуваа елементи од хорор, филм ноар и класичен надреализам. Неговиот уникатен стил често беше споредуван со шпанскиот режисер Луис Буњуел, но Линч секогаш играше по свои правила, создавајќи дела со сопствена, често недофатлива логика. Со неговото заминување, светот изгуби еден од најоригиналните и најхрабри уметници на нашето време.

Високата мода на Doja Cat од Мет галата доби дополнително внимание од обожавател кој не го очекувавме: ИКЕА.  Добитничката на Греми беше фотографирана како си оди од  The Mark Hotel во Њујорк во понеделникот вечерта, облечена во два пешкири - еден како фустан а другиот поставен на главата - пред да се качи на иконичните скали на Мет. Комбинацијата предизвика чешкања по глава од чудење, од критичарите кои гледаа од дома на нивните каучи, а некои од нив го нарекоа изгледот „Икеа пешкир“ што го инспирираше шведскиот џин за мебел да даде своја интерпретација на ансамблот на Доџа Кет со нивни сопствени продукти, кои веројатно чинат далеку помалку од памучната висока мода на Доџа.   „Дали се го сретнале (Met- MET - игра на зборови) нашиот најнов додаток во нашиот каталог. Ви го претставуваме  DÖJA пешкир-фустанот“ - напиша Икеа UK на Инстаграм како објаснување на вртелешка од фотографии на кој е манекенка која парадира во Икеа продавница облечена, или соблечена - како пејачката на Demons.  На ТикТок, британскиот огранок постираше хумористично видео од манекенката, која позира во Икеа одделот за купатило додека ги јаде популарните Икеа ќофтиња.     „POV(point of view, гледна точка): Треба да одиш на Мет Гала во 5 попладне, и вечера со ќофтиња во 6“ - напиша брендот во клипот.  Инстаграмџиите побрзаа да ги пофалат Икеа и досетката нарекувајќи ги „брилијантни“ и „генијални“    „Зголемете му ја платата на маркетинг тимот“ - аплаудираше еден корисник.  „Маркетинг тимот работи БРЗО“ - рече друг . „Се кладам и доста поевтина е“ рече трет. (The FREDRIKSJÖN крпата е само  $14.99  на Икеа сајтот. Crown Affair’s The Towel , која ја носеше ѕвездата е $50 во Sephora .) “IKEA ја канализираат нивната внатрешна @dojacat,” - се шегуваше некој.

На 29 ноември, во нејзиниот дом во Робертс Крик, Британска Колумбија, светот се прости од концептуалната уметница Ана Банана (Anne Lee Long), која почина на 84-годишна возраст. Како пионер во поштенската уметност, перформансите и алтернативното издаваштво, Ана остави неизбришлива трага во експерименталната уметност и глобалната уметничка мрежа. Родена на 24 февруари 1940 година во Викторија, Канада, Ана го започна својот пат како текстилна уметница (а пред тоа и наставничка). Но, во 1970 година, кога буквално паднала во кутија со банани на забава во Биг Сур, Калифорнија, го присвои прекарот „Ана Банана“ – име што го направи нејзин уметнички и животен идентитет. Во 1971 година, Ана ја основаше Banana Rag , нејзината апсурдистичка публикација која ја поврза со Меѓународната поштенска уметничка мрежа (IMAN). Преку VILE Magazine , списание што ја документираше глобалната поштенска уметност, таа го прошири својот домет како издавач и уметник. Работата на Ана често беше споредувана со Дада движењето. Нејзините проекти, како безвременските Banana Olympics  од 1975 година, кои ги славеа костумите и јавниот хумор повеќе од спортските успеси, беа манифест на нејзиниот анархистички дух. Со саркастичен тон и бескрајна љубопитност, таа ја критикуваше политиката, општеството и традиционалните вредности. Нејзините „безбедносни ќебиња“ од изрези на конверти со заштитни обрасци, на пример, беа директен коментар на контролата и надзорот во современото општество. Banana Rag и поштенската уметност Ана Банана стана позната по својот придонес во поштенската уметност – глобално движење што ја користеше поштенската комуникација како медиум за креативно изразување. Во 1971 година, таа започна да го издава Banana Rag , весник што беше микс од хумор, уметност и критика на традиционалните уметнички кругови. Со помош на овој медиум, Ана не само што ја прошири својата мрежа на уметници, туку и ја поттикна културната размена низ целиот свет. „Ова е слободно поле за игра, и една од радостите беше недостатокот на правила – иако, се разбира, правилата беа создадени и издадени – во некои случаи, речиси како барања. Оваа мрежа еволуира, како што секогаш било, уште од првите поштенски испраќања на Џонсон, од првите поштенски испраќања на FLUXUS уметниците. Во тие денови (1960-тите и 1970-тите), беше предводена од уметници кои ја славеа својата позиција надвор од „вистинскиот уметнички свет“ ... но кои, сепак, беа големи играчи во тој свет. Тие почетни учесници беа критични кон статус квото на многу нивоа: од тесно фокусираниот елитизам на уметничкиот свет, до „американскиот начин на живот“ (т.е. конзумеризмот). Списанието FILE во раните 70-ти донесе сосема нова заедница уметници кои стапија во контакт едни со други, и токму тие уметници ја продолжија иницијативата по 1974 година. Тоа беа уметници кои сè уште се перципираа себеси како уметници, но кои уживаа во својот статус на „аутсајдери“; уметници кои немаа изложби во комерцијални галерии или на кое било друго место и го славеа своето незадоволство преку дела со многу дада дух. Мрежата стана нивно изложбено место, а нивните незадоволни ставови и критики кон главниот тек на Америка се разменуваа преку пошта; подоцна, почесто во текот на доцните 70-ти и 80-ти, се изложуваа на изложби за поштенска уметност. Индивидуалните размени беа заменети со сè поголем број изложби и проекти за поштенска уметност, на кои можеше да се испрати дело и да се добие име во каталог. Погледнете ги листите на изложби во Global Mail, ако има некое прашање околу ова. Во последните пет години или слично, бројни практиканти (како Мајкл Џејкобс, Џон Хелд, Петер Кустерман, на пример) изгледа дека станаа крстоносци, со речиси религиозна ревност, организирајќи работилници за „сите да се приклучат,“ наместо едноставно да продолжат да ги истражуваат и уживаат своите постоечки контакти. Обезбедувањето информации за мрежата ми изгледа во ред – ако луѓето го „разберат“ тоа и сакаат да учествуваат, одлично, поврзаноста е олеснета. Сепак, овие работилници за техники изгледаат како самоуслужни, бидејќи, под маската на „ширење на зборот,“ мотивацијата зад нив е или да се добие надоместок за работилницата или да се продадат производи; гумени печати, материјали и опрема – што е далеку од првичниот критички став на оние кои беа ангажирани во поштенската уметност. Сето ова кажано, морам да се вратам на вашето прашање и да кажам дека не верувам дека има „треба“ кои се валидни во поштенската уметност. Поштенската уметност е постојано променлива, еволутивна мрежна практика и залудно е да се обидуваме да му кажеме на некого како „треба“ да ја прави. За мене, не е толку интересно да разменувам со луѓе кои се фокусираат на како-се/техники или на производство на декоративни, продавливи честитки, како со оние чиј фокус е критика на општеството во кое живееме. Сепак, ако луѓето добиваат креативна енергија правејќи ги овие работи, тогаш БРАВО. Продолжете, правете го тоа, уживајте, испратете го и оставете мрежата да се развива! Ова е сè уште многу подобро од трошење време пред телевизорот, и јас го поздравувам тоа. - Ана Банана Банана олимпијадата во 1975 во Сан Франциско. Бананата за Ана стана многу повеќе од обично овошје – таа стана нејзин уметнички потпис. Со својата Banana Olympics , Banana Fashion Shows  и други авангардни проекти, таа го трансформираше овој обичен објект во универзален симбол на радост и критика кон конвенционалните вредности. Во нејзината уметност, бананата не беше само тема, туку и алатка за создавање заедница и дијалог. Ана Банана беше визионерка во полето на поштенската уметност – начин на креативно изразување што користи пошта како медиум. Нејзините уникатни artistamps  (уметнички поштенски марки) и проектите како Regifting the Bananas , каде што таа подаруваше делови од својата архива на посетителите на изложбите, беа симбол на нејзиниот дух за споделување и интерактивност. „Ана беше претходник на интернет културата – создаваше мрежи и комуницираше низ светот преку жолтите страници на Banana Rag ,“ вели Зана Гилберт, истражувач во Getty Research Institute. Но не само вмрежувањето - нејзините колажи се предвесници на мемињата. Mail Art: Уметност што патува преку пошта Mail art, или поштенска уметност, е алтернативно уметничко движење кое се појавило во 1960-тите години, како дел од експерименталните авангардни уметнички сцени. Основната идеја на mail art е создавање и споделување на уметнички дела преку поштенската служба. Оваа форма на уметност вклучува сè – од слики, цртежи, колажи, па до рачно направени пликови, поштенски марки и писма, кои самите по себе стануваат уметнички објекти. Mail art не е само за физичкото дело, туку и за процесот на комуникација, поврзување и создавање мрежа на уметници низ целиот свет. Без формални изложби или ограничувања, mail art ја руши елитноста на традиционалната уметност, правејќи ја достапна за секого, и ја слави идејата дека уметноста може да биде лична, интерактивна и постојано во движење. Фотокопија на поштенска марка Во нејзините дела, таа ја користеше бананата како симбол за хумор, културна иронија и критика на глобалната конзумеристичка и меркантилна склоност. Би сакале да го знаеме коментарот на Ана за „Комичарот“ кој се продаде за 5.2милиони долари(банана залепена на ѕид.) Перформансот Proof Positive Germany is Going Bananas  (1993) беше сатира на „бананската свест“ во обединета Германија, додека нејзините дела ги отвораа прашањата за улогата на обичните предмети во уметноста. Нејзината работа е поврзана со современите движења како релациската естетика, каде што интеракцијата меѓу луѓето станува централна тема. Ана Банана не се задржа само на уметничкиот свет. Таа работеше на градење мостови помеѓу различни култури и заедници, инспирирајќи ги луѓето да гледаат на животот со повеќе хумор и креативност. Нејзиниот пристап кон уметноста ги поттикна обичните луѓе да учествуваат во нејзините проекти, правејќи ја уметноста достапна за сите. Денес, Ана Банана е призната како пионерка на алтернативната уметност. Нејзиното наследство живее преку нејзините дела, публикации и влијанието што го остави врз генерации уметници. Таа покажа дека уметноста може да биде игрива, духовита и, пред сè, блиска до луѓето. Ана Банана не само што го обележа своето време, туку го промени и начинот на кој гледаме на уметноста. Таа нè потсети дека хуморот и креативноста се моќни алатки за промена – и дека дури и една банана може да го промени светот. Во текот на нејзината кариера, Ана Банана беше и провокатор и создавач на заедници. Нејзината архива денес се чува во Morris and Helen Belkin Art Gallery на Универзитетот во Британска Колумбија, како сведоштво за нејзината инспиративна работа. „Ана создаде јазик исполнет со интензитет, хумор и остар критицизам,“ изјави Џенифер Черт од галеријата ChertLüdde, која ќе изложи дел од нејзината работа во 2025 година. Кога една новинарка забележа во разговор со нејзе: „Имавте фасцинантен живот,“таа климала одобрувачки со глава. „Навистина го сакав тоа што бев. Забавно е и како да му се потсмевам на строгиот стрејт свет.“

Дали некогаш сте се почувствувале изгубени во празничната бркотница? Додека сите се радуваат на светлата, подароците и сјајот на Божиќ, има моменти кога можеме да се прашаме: „Која е вистинската смисла на сето ова?“ 🎄 Ако некогаш сте се запрашале истото, тогаш „A Charlie Brown Christmas“ е филмот што мора да го погледнете – совршена доза носталгија, искреност и празнична магија. Овој 25-минутен специјал ги следи Чарли Браун и неговите пријатели додека се подготвуваат за Божиќ. Но, како што секогаш се случува со Чарли, тој не може да се пронајде во материјализмот што го опкружува. Откако му ја доверуваат улогата на режисер на училишниот божиќен настан, тој избира малечко, полутажно дрво што изгледа како да нема никаква врска со празничниот сјај. Но, токму тоа малечко дрво – симбол на сè што е вистинско, автентично и скромно – ја носи пораката на овој филм: дека Божиќ не е во раскошот, туку во љубовта, пријателството и благодарноста. Линус и најмоќниот монолог Иако целиот филм е преполн со моменти што ја топат душата, Линус ја има централната сцена што ги потсетува сите на вистинската смисла на Божиќ. Неговото читање од Евангелието по Лука е еден од најубавите моменти во историјата на телевизијата. Во само неколку реченици, Линус успева да ја врати празничната магија во срцата на сите, вклучувајќи го и Чарли. Музиката во „A Charlie Brown Christmas“ е ремек-дело само по себе. Композитор Винс Гаралди ја создава една од најпознатите божиќни музички теми, која истовремено звучи весело, но и меланхолично – токму како Чарли Браун. Песни како “Linus and Lucy”  и “Christmas Time Is Here”  се неразделен дел од празничниот дух и ќе ве понесат секој пат кога ќе ги слушнете. Додека многу божиќни филмови се фокусираат на подароци, сјај и магични чуда, „A Charlie Brown Christmas“ е тука за да ве потсети дека вистинското чудо лежи во едноставноста. Чарли и неговото мало дрво нè учат дека љубовта, пријателството и споделувањето се најголемите подароци што можеме да ги добиеме – и да ги подариме. Ако сакате малку тишина и празнична магија што не доаѓа од светлечки украси или спектакуларни сцени, овој филм е совршен избор. Вратете се во детството, наполнете шолја чај, или салеп и уживајте во искрената празнична порака на Чарли Браун.