PS
ТОЈ БЕШЕ ТОМ ВЕРЛЕН
Од Пети Смит за Њујоркер
30 јануари 2023 година
Се разбуди со звукот на водата што капеше во за’рѓаниот мијалник. Улиците долу беа искапени во средновековна месечева светлина, одекнувајќи тишина. Лежеше таму борејќи се со ужасот на убавината, додека ноќта се одвиткуваше како кинеска преграда. Лежеше треперејќи, закован од треперливите движења на вонземјаните и ангелите додека се формираа зборовите и мелодиите на „Marquee Moon“, капка по капка, нота по нота, од состојба на мирна, но злобна возбуда. Тој беше Том Верлејн, а тоа беше неговиот процес: префинето измачување.
Роден како Томас Џозеф Милер, израснат во Вилмингтон, Делавер, го напуштил својот родителски дом и го излупил своето име, отфрлена кожа свиткана во аголот на скромната гаража меѓу купишта користени климатизери кои го барале постојаното професионално внимание од неговиот татко. Имаше хокејски стапчиња и велосипед и купишта стари весници на Том расфрлани во задниот дел, покриени со сенишни контури на искривени предмети; тој ќе ги прегазуваше лимените конзерви додека не се сплескаат, едвај препознатливи, а потоа ќе ги попрскаше со златна боја, неговите дводимензионални скулптури, секоја од нив претставуваше восхитена музичка фраза. Во средно училиште свирел на саксофон, прифаќајќи ги Џон Колтрејн и Алберт Ајлер. Тој играл и хокеј, а кога летечкиот пак, му ги избил предните заби, тој беше должен да го остави саксофонот и да се посвети на електричната гитара.
Тој живееше дваесет и осум минути од местото каде што израснав. Можевме лесно да залутаме во истата Вава на границата Вилмингтон-Јужен Џерси во потрага по Јо-Ху или Тејстикејкс. Можеби сме се сретнале: две црни овци, на некој рурален потег, секој од нас носи книги со поезијата на француските симболисти - но тоа не се случи. Дури во 1973 година, на улицата Источна десетта, спроти црквата Свети Марко, каде што ме запре и ми рече: „Ти си Смит“. Тој имаше долга коса, а ние се приметивме еден со друг, и двајцата ја одгласувавме иднината, обајцата носевме облека што тие повеќе не ја носеа. Го забележав начинот на кој неговите долги раце висеа, и подеднакво долгите и убави дланки, а потоа тргнавме секој по својот пат. Така, до Велигденската ноќ, 14 април 1974 година. Лени Кеј и јас фативме ретко такси возење од театарот Зигфелд откако ја видовме премиерата на „Дами и господа: Ролинг Стоунс“, директно до Бовери, за да гледаме нов бенд наречен Television.
Клубот беше CBGB. Имаше само неколкумина присутни, но Лени и јас веднаш бевме обземени со него, со масата за билјард и тесниот бар и ниската бина. Она што го видовме таа вечер беше наша рода, нашата иднина, совршено спојување на поезија и рокенрол. Додека го гледав Том како свири, си помислив, да бев момче, ќе бев тој.
