Полароидите на Вим Вендерс

„Алиса во градовите“, филмот од 1974 година во кој Вим Вендерс го пронашол својот уметнички глас, е приказна за човек кој ја губи работата поради неговите полароиди. Нејзиниот протагонист, новинарот Филип Винтер (го игра Рудигер Фоглер) - кој е алтер егото на Вендерс кој се појавува одново и одново на екранот - е назначен да патува со автомобил низ Соединетите држави и да пишува за она што го дознава. Филмот го прикажува Филип како тргнува под патеката Рокавеј, сликајќи полароиди; потоа вози низ земјата, запира по мотели и бензински пумпи, фотографирајќи цело време. Кога се враќа во канцеларијата на неговиот уредник среде Менхетен со кутија полна со полароиди и ништо напишано, тој е отпуштен. (Тоа е само почеток на акцијата - сепак тој продолжува да прави полароиди.)

Силата на филмот - и на работата на Вендерс над сè - е во неговото правење слики што го спојуваат личното искуство и неизбежната состојба на нештата. За Вендерс, полароидите се снимени на двете страни, доловувајќи ја внатрешната визија на фотографот и надворешниот свет во исто време. За некој што се сеќава на Њујорк и американските места од деведесетите, дури и слабо, полароидите на Вендерс (кои беа изложени во своја сопствена изложба) нудат чувство на временска капсула, на ризница на лични спомени кои потсетуваат на цел изгубен свет.

Вендерс имаше увид и сензибилитет да препознае дека неговите непосредни дневни перцепции беа историски моменти; ја доживуваше сегашноста како минато и со тоа ја направи поетска, морничава и меланхолична. Тој романтизам на отуѓување, анксиозното херојско зафаќање за убавите моменти што се лизгаат едвај надвор од дофатот - и чувството на тежината на културното и политичкото минато кое ја задржува убавината на сегашноста и оние кои копнеат по неа, да не се раскрилуваат слободно - ги дефинира уметноста на Вендерс.

„Значењето на овие полароиди не е во самите фотографии - туку во приказните што водат до нив. Затоа изложбата е наречена Инстант приказни - каталогот е повеќе книга со приказни отколку фото книга."- рече Вендерс за една од изложбите кои произлегоа од полароидите.

Придружните приказни се секако фасцинантни. Во една од нив, тој се сеќава на случајната средба во 1973 година со „висока млада жена“ која седнува покрај него во барот во CBGB, легендарниот ноќен клуб во Њујорк. Чувствувајќи ја неговата осаменост, таа му го кажува своето име и број додека заминува, велејќи му да се јави доколку се најде сам во Сан Франциско.

Една недела подоцна, тој го прави токму тоа - и така започнува пријателството со една млада музичка фотографка наречена Ени Либовиц, која го носи на патување во Лос Анџелес. „Јас направив неколку фотографии по патот, а исто така и Ени“, вели тој. На изложбата има снимки од нејзиното возење.

Во друга приказна, тој раскажува дека слушнал за смртта на Џон Ленон додека возел по автопат во Лос Анџелес. „Тоа беше многу одлучувачки момент во мојот живот“, вели тој. „Се повлеков и се исклучив од сообраќајот и полека потонав и почнав да плачам. Седев таму и плачев додека немаше веќе солзи“. Импулсивно, тој возел до аеродромот. „Кога стигнав таму, бев дел од тивкиот собир на илјадници луѓе. Тоа беше чин на заедничка траума. Сите изгубивме нешто суштинско за кое мислевме дека нема да заврши толку брзо. За мене тоа беше моето детство, мојата младост“.

Сега успешен и широко познат режисер, младиот Вим Вендерс долго време сакаше да биде сликар. Тој се сеќава како, кога почнал повеќе да се интересира за фотографијата и да работи со фотоапарати со негативен и среден формат, му се отвориле сликарските аспекти - пронаоѓањето на рамката, размислувањето за композицијата и боите. Тоа беше околу 1983 година, но она што го донесе таму беа полароидите. Во текот на 60-тите до почетокот на 80-тите тој направи многу од тие инстант, разиграни и невини фотографии. Сега iPhone-ите го презедоа приматот. И иако тој самиот призна дека е страствен фотограф со својот телефон, тој исто така признава дека никогаш не гледа назад во неговите слики и одбива да ги смета за фотографија.

Колку што сега можеме да користиме различни филтри и ефекти со полароид на сликите, има еден многу посебен и социјален аспект кој е составен дел од нив,кој е изгубен. Фотографирањето некого и гледањето како полека се развива заедно речиси беше ритуал. Колекцијата Polaroids на Вим Вендерс, од која дел ќе биде изложена на неговата изложба „Instant Stories“ в ја одразува другата страна на оваа социјална интеракција - честопати личноста прикажана на сликата би сакала да ја задржи. Од таа причина, во овој визуелен дневник наоѓаме многу кадри од околината на режисерот, филмски сетови и пејзажи од неговите патувања низ светот, но помалку портрети - тој ги подари повеќето од нив на прикажаните луѓе. Сепак, за оние што ги чуваше, сакавме да навлеземе во приказните зад познатите лица во тие излитени полароиди.