Ретроспектива на Александар Кондев: изложба на фотографии што ја одбележаа македонската уметност

Фотографиите на Александар Кондев добиваат ретроспективна изложба која ја прикажува неговата визија и придонес во културата.

Александар Кондев е едно од најпрепознатливите имиња во македонската фотографија и визуелна култура. Познат по својата острина на погледот и способноста да ја фати човечката приказна во еден миг, Кондев остави длабок белег во современата уметничка сцена. Неговото дело се движи помеѓу документарна прецизност и уметничка експресија, отворајќи нови перспективи кон секојдневието, градот и човекот.

Овие денови, неговите фотографии повторно оживуваат низ ретроспективна изложба која ја собира неговата долгогодишна работа. Изложбата претставува пресек на клучните моменти од неговата кариера – од раните црно-бели кадри, преку урбаните хроники, до интимните портрети.

За љубителите на фотографијата оваа ретроспектива е можност не само да се потсетат на еден мајстор на медиумот, туку и да го согледаат развојот на македонската визуелна култура низ неговиот објектив

Александар Кондев, визионерот што ја обликуваше македонската фотографија

Во една земја каде што фотографијата често беше сведена на документ, Александар Кондев создаде нешто повеќе: визуелна историја на Македонија и интимен разговор со Европа.

Роден во 1950 година во Скопје, Кондев рано го откри својот медиум. Уште како ученик освојуваше награди за фототехника, а во тинејџерските години експериментираше со кратки филмови и анимации. Неговиот прв игран филм, „Ден како секој ден“, веќе во 1967 беше награден на републички фестивал. Но вистинската опсесија беше фотографијата моментот во кој светлината и времето се спојуваат во една рамка.

Во 1969 година донесе одлука што ќе го дефинира неговиот живот: фотографијата ќе му биде професија и повик. Првата самостојна изложба ја постави во 1977 во Домот на младите „25 Мај“ во Скопје. Тој истовремено стана и основач на фотоклубот „25“, лабораторија на идеи и сензибилитет што ќе обликува генерации.

Со текот на времето, Кондев се движеше меѓу различни улоги: од професионалец во студиото „Фотоцентар“ до слободен автор, педагог и ментор на млади фотографи на Академијата за ликовни уметности. Но постојаноста секогаш ја носеше неговиот објектив: фокусирана љубопитност кон лицата, градовите, архитектурата, урнатините и воскреснувањата.

Еден од неговите најпознати долгорочни проекти, „FRAUENKIRCHE – фото приказна“, следеше две децении реконструкција на катедралата во Дрезден. Тоа не беше само архитектонски дневник, туку медитација за времето, траумата и обновата. Слична внимателност донесе и во „Париз, Ла Дефанс“, серија фотографии снимани во период од 1993 до 2021 година, кои ја документираат метрополата преку геометрии на стакло и бетон.

Во 2015 година, Националната галерија во Скопје организираше ретроспективна изложба во Чифте Амам, признание дека неговата работа веќе не е само дел од личниот архив, туку и дел од колективната меморија на една земја.

Фотографиите на Кондев се опишуваат како експресионистички: тие не се ограничуваат на регистрирање на фактите, туку создаваат емоција и резонанца. Тој верува дека вистинската магија е во чинот на создавање во изборот на кадар, во мигот кога сенката и светлината се пресретнуваат.

Со повеќе од педесет години работа, Кондев е не само сведок туку и хроничар на културните и социјалните промени. За многумина, неговите фотографии се мост меѓу личното и историското, меѓу Македонија и светот.

Ретроспективната изложба што деновиве се отвора во Скопје ја прикажува токму таа траекторија: од младинските експерименти до зрелите европски проекти. Тоа е повеќе од изложба тоа е архива на погледи, на моменти што инаку би исчезнале.

„Магијата е во мигот,“ знае да каже Кондев. А неговите фотографии го потврдуваат тоа, едно по едно ,,интересно” време.