Почна во Скопје, а продолжува во Крива Паланка: фестивалот „Културен амалгам“ како патувачка слика за културна децентрализација

Патувачкиот фестивал „Културен амалгам“, во своето второ издание, започна со силна изјава за културата како движење, а не како локација. Првата вечер, одржана на 15 јули во Културно-информативниот центар – Скопје, ја отвори програмата со два настани што ја потврдија заложбата за интердисциплинарност, историска чувствителност и современа експериментација.

Изложбата „ФотоСинтеза“ донесе редок увид во светот на алтернативната фотографија преку делата на повеќе од 40 автори од Романија. Љубителите на фотографијата имаа можност да се сретнат со техники како цијанотипија, вандајк и гум-бихромат, поставени во простор каде поетиката и техниката не се спротивставуваат, туку се надополнуваат. Овие „стари“ процеси, извадени од темните соби на историјата, повторно заблескаа во дијалог со современиот сензибилитет.

По визуелниот медитативен чин на изложбата, следуваше премиера на документарниот филм „МАНАКИ – Приказна во слики“, во режија на Роберт Јанкулоски. Филмот, низ архивски материјал и прецизна нарација, ја отвори портата кон животот и делото на браќата Манаки, пионерите на балканската фотографија и кинематографија. Публиката во КИЦ Скопје ја дочека приказната со внимание и почит — како што ѝ доликува на еден чин на културно сеќавање.

Сето тоа го зацврсти почетокот на фестивалот како визионерски и отворен проект што не се плаши да постави прашања, да патува и да создава мрежи надвор од централните градски оски.

Крива Паланка: втората станица на амалгамот

Вечерва, на 26 јули во 20 часот, фестивалот се сели во Градскиот музеј на Крива Паланка, каде што локалната публика ќе има можност да го доживее истиот двоен културен настан – изложбата „ФотоСинтеза“ и документарецот „МАНАКИ – Приказна во слики“.

Посетителите ќе прошетаат низ простор исполнет со алтернативни процеси во фотографијата – гумоил, вандајк, цијанотипија – прикажани преку дела на фотоклубот „Ирис“, кои ги преиспитуваат границите меѓу занает, уметност и историја.

Филмот за Манаки, прикажан веднаш по изложбата, доаѓа во вистински момент – кога прашањата за културно наследство, архивирање и медиумска еволуција се сè поактуелни, не само на Балканот туку и глобално.

Настанот е бесплатен и отворен за сите.

Што следува: Куманово, 7 август

По Крива Паланка, Куманово е следната точка на културната карта. Настаните ќе се одржат на 7 август во Центарот за култура „Трајко Прокопиев“, со идентична програма што патува, но секојпат се впишува различно во локалниот контекст.

Културен амалгам: од центарот кон маргините и назад

Фестивалот „Културен амалгам“, во организација на Културно-информативниот центар – Скопје, е повеќе од културна програма. Тој е модел за децентрализација и предлог за нова културна мрежа, која се движи, се вкоренува локално и се поврзува хоризонтално.

Оваа година, фокусот е ставен на фотографијата како медиум, но не само преку историска ретроспектива. Напротив, изложбите и проекциите нудат преосмислување на традиционалните техники, претворајќи ги во простор за современа визуелна поезија.

Фестивалот е поддржан од Министерството за култура и туризам на РС Македонија, а амбициите не застануваат овде – веќе се размислува за регионално и меѓународно проширување, со можност за вклучување нови дисциплини, млади уметници и јавни простори надвор од стандардната институционална мрежа.